آشنایی با بوروکراسی
دسته بندي :
علوم انسانی »
علوم سیاسی
تعریف مفهوم بوروکراسی و گذری بر مفهوم آن
بوروکراسی(Bureaucracy) از دو بخش (bureau) به معنی میز و دفتر کار و پسوند(cracy) به معنی سالاری ایجاد شده است. برابر فارسی آن یعنی دیوان سالاری ترجمه ای از همین واژه است. به طور کلی، دیوان سالاری یا بوروکراسی به معنی یک سیستم کارکرد عقلانی و قانونمند است.
بوروکراسی نخستین بار در سال1745 در نوشتاری از سوی دوگورنی بکار رفت. او به واژه بورو(Bureau) به معنی اداره و میز تحریر، واژه یونانی کراسی (Cracy) به معنی حکومت کردن را افزود تا مفهوم حکومت مقامات اداری را از آن استنباط کند. این واژه نخست، فقط درباره مقامات اداری حکومت بکار می رفت اما رفته رفته گسترش یافت و به سازمان های بزرگ اطلاق شد. بوروکراسی در آغاز با معنی منفی همراه بود و در واقع به مفهوم قدرت بی مهاری تلقی می شد که میخواهد همه جامعه را ببلعد. «بالزاک» که با کتاب «کارمندان» واژه، بوروکراسی را رواج داد، آن را «قدرتی هیولایی می شمرد» که «به دست جماعت کوتوله ها افتاده است». بوروکراسی که به سازمان های بزرگ و یا مظاهر و آثار آن اطلاق می شود، در واقع معلول پیشرفت های صنعتی، اقتصادی و سیاسی است.