نحوه حسابداري بيمه عمر در ايران

دسته بندي : علوم انسانی » بیمه
مقدمه:
در زمينه بيمه و بخصوص حسابداري بيمه اي تحقيق و پژوهش كمي با توجه به اهميت اين رشته در ايران صورت پذيرفته است. موضوعي كه انتخاب نموده ام تا به حال در ايران تحقيقي مشابه آن صورت نپذيرفته است و با مراجعه به سايت هاي اينترنتي نيز مورد مشابه خارجي يافت نشد ، اما بر اساس مقتضيات تحقيق ، پيشينه تحقيقاتي كه در رابطه با حسابداري شركتهاي بيمه و نزديك به موضوع مورد بحث وجود دارد را به شرح ذيل ارائه مي دهم .

موضوع 1- عنوان : حسابداري كارمزد منافع قرار دادهاي اتكائي در شركتهاي بيمه در ايران
تهيه كننده : خانم حليمه خاتون موصلي – سال دفاع 1371
نام دانشگاه محل تحصيل : دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي

فرضيه :
مفهوم تعهدي يكي از مفاهيم بنيادي حسابداري و گزارشگري مالي است . در خصوص نحوه اندازه گيري و ثبت و گزارش درآمدها و هزينه ها كارمزد منافع قرار دادهاي اتكائي توسط شركتهاي بيمه در ايران مد نظر قرار نمي گيرد و اين امر باعث ناديده گرفتن اصول اساسي تحقق درآمد و تطابق درآمدها و هزينه در شركتهاي مزبور گرديده است .

روش جمع آوري اطلاعات
اطلاعات مورد نياز تحقيق از طريق بررسي مقررات و قوانين حاكم بر شركتهاي بيمه ، بررسي صورتهاي مالي شركتهاي بيمه داخلي و خارجي و گزارشهاي حسابرسي ، بررسي استانداردها و روشهاي حسابداري مربوط به صنعت بيمه بطور عام و كارمزد منافع بطور خاص از منابع داخلي و خارجي و مصاحبه با متخصصين صنعت بيمه انجام شده است .

جامعه آماري
جامعه آماري اين تحقيق كليه شركتهاي بيمه فعال در ايران مي باشد . بدليل آن كه نمونه انتخابي صد در صد جامعه مي باشد نتيجتاً تشكيل جامعه آماري نمونه از نظر تطبيق آن با جامعه اصلي ، آزمون مورد ندارد .

روش تحقيق
روش استدلال در تحقيق مزبور روش قياسي و استقرائي بوده و حول سه محور اصلي پايه گذاري شده است :
اف – بررس و مطالعه نظريات تئوري منابع داخلي و خارجي و قوانين
ب – نظر خواهي از اساتيد و متخصصان صنعت بيمه و ترجمه و بررسي روشهاي مورد عمل بيمه گران اتكائي بين المللي .
ج – بررسي روشهاي مورد عمل شركتهاي بيمه كشور ، گزارشهاي حسابرسي، قرا ردادهاي اتكائي و صورتحسابهاي كارمزد منافع شركتهاي بيمه داخل كشور.

نتيجه گيري :
تحقيق نشان مي دهد كه شركتهاي بيمه داخل كشور در خصوص گزارش كارمزد منافع قرار دادهاي اتكائي مفهوم تعهدي را در نظر نمي گيرند و فرضيه مورد بررسي به شرح زير اثبات گرديده است :
فرض تعهدي كه يكي از مفروضات بنيادي حسابداري و گزارشگري مالي است در خصوص نحوه اندازه گيري و ثبت گزارش درآمدها و هزينه ها ، كارمزد منافع توسط شركتهاي بيمه در ايران مد نظر قرار نمي گيرد و اين باعث نايدده گرفتن اصول اساسي تحقق درآمد و تطابق هزينه ها با درآمدها در شركتهاي مزبور گرديده است .

موضوع 2 – عنوان : حسابداري بيمه هاي عمومي در ايران و مقايسه آن با استانداردهاي موجود در انگلستان و امريكا

محقق : مرتضي كردمدانلو
سال دفاع : آذر ماه 1375
نام دانشگاه محل تحصيل : دانشكده حسابداري و مديريت دانشگاه علامه طباطبائي (ره)

فرضيه اهم
نظام حسابداري بيمه هاي عمومي در شركتهاي بيمه ايران منطبق با استانداردهاي حسابداري شركتهاي بيمه نيست .



فرضيه فرعي :
امكان استفاده از استانداردهاي بين المللي حسابداري در خصوص بيمه هاي عمومي در شركتهاي بيمه ايراني وجود دارد .

روش اثبات فرضيه
1- بررسي و مقايسه تطبيقي آئين نامه هاي مصوب شوراي عالي بيمه در زمينه نظام حسابداري و گزارشگري بيمه هاي عمومي با استانداردهاي موجود در انگليس و آمريكا
2- ارزيابي صورتهاي مالي شركتهاي بيمه ايراني در جهت قابليت تطابق با استانداردهاي بين المللي .

قلمرو تحقيق:
كليه شركتهاي بيمه موجود در ايران به استثناء سازمان تأمين اجتماعي

روش جمع آوري اطلاعات
اطلاعات مورد نياز موضوع تحقيق از طريق بررسي استانداردها و روشهاي حسابداري مربوط به صنعت بيمه بررسي مصوبات و مقررات و قوانين حاكم بر شركتهاي بيمه و بررسي صورتهاي ملي آنها و همچنين مصاحبه با افراد متخصص در اين زمينه بوده است .

روش تحقيق
روش استدلال در اين تحقيق قياسي بوده است . بررسي و مطالعه استانداردهاي حسابداري مرجع حرفه اي دنيا در زمينه گزارشگري بيمه هاي عمومي و سپس مقايسه روشهاي موجود و متداول در ايران و تعيين نقاط ضعف و قوت بر پايه روش قياسي بوده است .

موضوع 3 – عنوان : حسابداري بيمه هاي عمر در ايران
محقق : خانم فرزانه نصير زاده
سال دفاع : دي ماه 1371 – دانشگاه تهران – دانشكده مديريت

فرضيه :
صورتهاي مالي شركتهاي بيمه عمر در ايران مطابق با استانداردهاي حسابداري مربوط تهيه نمي شود .

محدوده و قلمرو تحقيق:
1- بررسي تئوريكي حسابداري بيمه عمر
2- بررسي وضعيت حسابداري بيمه در ايران
3- مطالعه تطبيقي بين حسابداري بيمه عمر در ايران و آمريكا و كانادا

قلمرو مكاني
اين تحقيق پيرامون نحوه حسابداري بيمه عمر در ايران مي باشد و از آنجائي كه در ماده 1 قانون اداره شركتهاي بيمه بيان شده شركتهاي بيمه ايران ، آسيا ، البرز و دانا بصورت سهامي اداره مي شوند و مجاز به انجام انواع عمليات بيمه اي در بخشهاي دولتي ، تعاوني و خصوصي مي باشند و با عنايت به اين مطلب كه بيمه ايران ، بزرگترين شركت بيمه در ايران مي باشد و از نظر حجم و قدرت فعاليت در زمينه بيمه عمر نسبت به ساير شركتهاي بيمه تقدم دارد بيمه ايران و بيمه دانا كه صرفاً در زمينه بيمه اشخاص به فعاليت مي پردازد به عنوان قلمرو تحقيق در نظر گرفته شده است.

روش تحقيق :
اين تحقيق از دو بخش تئوري و عملي تشكيل شده است . در بخش اول آن كه جنبه تئوري دارد از كتابها و منابع فارسي و خارجي و آئين نامه ها و مقررات شوراي عالي بيمه استفاده شده است .
بخش دوم جنبه عملي دارد و به بررسي وضعيت حسابداري شركتهاي بيمه عمر در ايران مي پردازد و در واقع بررسي مطالب كلي بخش اول در ايران مي باشد كه شامل انجام مصاحبه با صاحبنظران و كارشناسان مالي شركتهاي بيمه و بررسي سيستم حسابداري بيمه عمر در ايران مي باشد . در انجام مصاحبه سعي شده است با كارشناسان و مسئولين امر كه سالها در امور بيمه عمر اشتغال داشته و داراي تجارب مطمئن مي باشند تماس گرفته شود تا با تصحيح و تكميل اطلاعات بدست آمده بوسيله منابع معين نتايج صحيح و قابل اطميناني بدست آيد .

خلاصه پيشنهادات :
1- محاسبه هزنيه هاي مشاركت در منافع و ساير برآوردهائي كه در بيمه مورد استفاده قرار مي گيرد براي بيمه هاي عمر ضروري مي باشد .
2- بايد از جداول مرگ و مير مربوط به كشور ايران براي محاسبه ذخاير رياضي استفاده نمود و تعرفه ها و نرخهاي بيمه مورد تجديد نظر قرا رگيرد .
3- از آنجائي كه يكي از اهداف اصلي صنعت بيمه هدايت كردن انبوه سرمايه است كه از جمع آوري حق بيمه ها بوجود مي آيد پيشنهاد مي شود كه در تركيب مجموعه سرمايه گذاري هاي مؤسسه ، مدت، ميزان ريسك نقد شوندگي و بازدهي مد نظر قرار گيرد و از هر گونه افراط و تفريط در تصميمات مربوط به سرمايه گذاري خود داري شود و تركيب مجموعه سرمايه گذاي ها با توجه به هدف هاي دراز مدت شركت تعيين شود و از تمركز رقم عمده اي از سرمايه در يك رشته خود دارري گردد .

نتيجه گيري :
ايجاد تركيبي از انواع سرمايه گذاري ها كه هم بتواند در مقابل تورم ارزش سرمايه را حفظ كند و هم سود معقولي را عايد نموده و جريان صحيحي را نيز براي نقدينگي برقرار كند مد نظر است .

موضوع شماره 4:
مقاله اي با عنوان تحليلي بر استاندارد حسابداري شماره 28 (فعاليتهاي بيمه عمومي) در مجله حسابدار شماره 171 ارديبهشت 85 ارائه شده است كه توسط عباس هشي عضو شوراي عالي جامعه حسابداران رسمي ايران و داريوش حسن زاده كارشناس ارشد حسابداري دانشگاه شهيد بهشتي نوشته شده است . اين مقاله در پاسخ به فراخوان سازمان حسابرسي جهت نظر خواهي و اخذ پيشنهادات به تحليل استاندارد و ارائه نظرات و پيشنهاداتي در اين زمينه مي پردازد . اين مقاله در هر كدام از موارد زير ابتدا بر حسب مورد به مفاد استاندارد در اين باره اشاره نموده و سپس باديدي انتقادي به ارائه نظرات و پيشنهاداتي اقدام نموده است و مواردي را كه از نظر نويسندگان در استاندارد ناديده گرفته شده و يا بطور كامل به آن پرداخته نشده است را ذكر مي نمايد . موارد مورد بحث عبارتند از :
1- ضرورت تدوين استاندارد حسابداري فعاليتهاي بيمه
2- دامنه كاربرد استاندارد
3- وجه تمايز بين حسابداري در صنعت بيمه با حسابداري در صنايع ديگر
4- شناخت درآمد حق بيمه
5- حق بيمه عايد نشده
6- مخارج تحصيل ( فروش يا صدور بيمه نامه)
7- خسارت : الف : تلقي مبالغ دريافتي از بيمه گر اتكايي بابت خسارت به عنوان در آمد ، ب : ساير موضوعات
8- ذخيره تكميلي
9- حق بيمه هاي اتكايي و موضوعات آن ، الف : بند 33 استاندارد ، ب : بند 35 استاندارد
10- موارد افشاء
11- استانداردهاي بين المللي حسابداري
12- از منظر قوانين
13- اثرات مالي
14- ساير پيشنهادها : 1- اتكايي واگذاري صد در صد 2- مواردي كه جريان نقدي عايدي نباشد