غزل روایی و سایر انواع آن در اشعار قیصر امین پور و سید حسن حسینی

دسته بندي : علوم انسانی » تاریخ و ادبیات
غزل شکل نهایی و تکامل یافته ی شعر ماست و شاید بتوان گفت قدیمی ترین قالبی است که در شعر فارسی توانسته است حیات خود را به هزاره ی جدید بکشاند و این کار کوچکی نیست . یکی از شاعران برجسته ی معاصر ایران که خلاقیّت و آفرینندگی را با پژوهش و تتبّع جمع آوری کرده است و هم محافل ادبی و هم جامعه ی دانشگاهی او را در زمان حیاتش جدّی گرفت ، مرحوم قیصر امین پور است . قالب غزل در همه ی پنج مجموعه ی شعری قیصر امین پور دیده می شود. موضوع این پژوهش بررسی غزل های روایی در غزل های قیصر امین پور می باشد . غزل روایی غزلی است که در محور عمودی خود ، به نقل رویدادی بپردازد ، رویدادی که شرح آن ، درون غزل باشد و کل ساختار غزل را در برگیرد . هر غزل روایی ، از سه بخش مقدمه ، تنه و پایان تشکیل شده است.عناصر داستانی در غزل روایی وجوددارند که عبارتند از : شخصیت ، صحنه ، پیرنگ ، زاویه دید ، عمل داستانی ، حادثه ، گفتگو ، مضمون ، اوج ، گره گشایی و نتیجه گیری.
فهرست
فصل اول مقدمه و روش تحقیق 1
1-1-کلیات 2
1-2- فرضیه ها 2
1-3- روش کار 2
1-4- سابقه و ضرورت انجام تحقیق 3
1-5-روش و ابزار گردآوری اطلاعات 3
1-6-جامعه ی آماری 3
1-7-شعر و آفرینش 3
1-8-شعر و فرهنگ شاعر 5
1-2-ساختار ( structure ) یا ساخت ......6
1-3-زمینه ی تاریخی ساختارگرایی....7
1-4-اصول ساختار گرایی..8
1-4-1-دید همزمانی و درزمانی.....7
1-4-2-زبان وگفتار.......7
1-4-3-دال و مدلول..........8
1-4-4-روابط هم نشینی و جانشینی.........8
1-5-اهداف ساختارگرایی......8
1-5-1-ساختار شعر کلاسیک فارسی ..9
1-5-2-ساختار شعر نو فارسی ...9
1-6-شعر روایتی ..10
1-6-1-شعر روایی در ادبیات فارسی....10
1-6-2-انواع اشعار روایی.......10
1-6-2-1-اشعار غنایی ( lyric poetry )..........12
1-6-2-2-اشعار عرفانی – تعلیمی (mystic- didactic poetry )...13
1-6-3-شعر روایی در ادبیات معاصر فارسی....14
1-6-4-شعر روایی در ادبیات غربی.........14
فصل دوم....18
2-1-قیصر امین پور.......19
2-2-حوزه های هنری شاعر.....20
2-3-کاربرد واژگان امروزی.....24
2-4-آثار پور قیصر امین....24
2-5-قالب های شعری.......25
2-6-سید حسن حسینی........27
2-7-معرفی شعر سید حسن حسینی......28
2-8-اسطوره در شعر حسینی.....29
2-9-آثار سید حسن حسینی........30

فصل سوم......31
3-1-غزل در پویه ی تاریخ........32
3-1-1-معنای لغوی واصطلاحی غزل........33
3-1-2-مضامین و زبان مشخص و محدود غزل......34
3-1-3-غزل در عربی.......35
3-1-4-غزل در غرب....35
3-2-سیر تحول تاریخی غزل..35
3- 2-1-اشعار غنایی در ایران پیش از اسلام......35
3-2-2-غزل در ایران پس از اسلام.......36
3-2-3-تغزل چیست ؟.......36
3-2-4-فرق غزل و تغزل.......38
3-2-5-دوره رواج غزل ( آغاز قرن ششم تا پایان قرن نهم )...........40
3-2-6-شاعران موثر در تحول غزل.......42
3-2-7-غزل عارفانه یا سیر تحول غزل از نظر معنی.........43
3-2-8-غزل در نیمه اول قرن نهم تا اواسط قرن دوازدهم.....45
3-2-9-غزل در دوره ی بازگشت ( از اواسط قرن دوازدهم تا دوران مشروطیت )......46
3-2-10-غزل دوران معاصر ( از دوران مشروطیت تا عهد حاضر ).........46
3-3-انواع ساختار غزل .......47
3-3-1-انواع ساختارهای اصلی یا پایه.........47
3-3-1-1-ساختار خطاب .....49
3-3-1-1-1-انواع مخاطب .....51
3-3-1-2-ساختار غیبت .....53
3-3-1-3-ساختار حدیث نفس .......55
3-3-1-3-1-تک گویی درونی .........55
3-3-1-3-2-تک گویی نمایشی ......55
3-3-1-3-3-حدیث نفس یا خود گویی ...........56
3-3-1-3-ساختار گفتگو .................57
فصل چهارم.........58
4-1-یک داستان کوتاه ........59
4-2-غزل هایی که حاوی داستانند؛ اما دارای ساختار روایی نیستند ...60
4-2-1-غزل هایی که دارای تلمیح هستند.......60
4-2-2-غزل هایی که حاوی یک حکایت هستند..........60
4-2-3-غزل های دارای مقدمه برای گفتگو ....61
4-2-4-غزل های ارجاعی..........62
4-2-4-1-رخدادهای شخصی........62
4-2-4-2 رخدادهای تاریخی............63
4-2-4-3-رخدادهای مذهبی – اساطیری.......64
4-3- تعریف غزل روایی.....64
4-4- بخش های اصلی یک غزل روایی ..........65
4-4-1- مقدمه .........65
4-4-2- تنه ........66
4-4-3 –پایان.........66
4-5- داستان و عناصر آن.......68
4-5-1- داستان.........68
4-5-2-قصه ........69
4-6- کیفیت عناصر داستانی در غزل روایی.............70
4-6-1- شخصیت (character) .........70
4-6-1-1- شخصیت ها بر اساس میزان نقش آنها در داستان.........70
4-6-1-1-1- شخصیت مخالف......70
4-6-1-1-2-شخصیت مقابل........70
4-6-1-1-3-شخصیت همراز...........70
4-6-1-2-انواع شخصیت ها براساس تمایزات فردی.....71
4-6-1-3- انواع شخصیت ها بر اساس تحول آنها در داستان .....71
4-6-1-4- شخصیت ها در غزل روایی .......71
4-6-1-4-1 -شخصیت های اصلی.....71
4-6-1-4-2- شخصیت های فرعی که خود به سه دسته تقسیم می شوند.......71
4-6-2- صحنه .........72
4-6-2-1-صحنه ی فراخ منظر و صحنه نمایشی......73
4-6-2-2- صحنه فراخ منظر و نمایشی در غزل روایی ......73
4-6-2-1- صحنه در غزل روایی ...........74
4-6-2-1-1-زمان........74
4-6-2-1-2 مکان ..............74
4-6-3- پیرنگ...........75
4-6-3-1-تفاوت داستان با پیرنگ ......75
4-6-3-2- انواع پیرنگ .......75
4-6-3-3 پیرنگ در غزل روایی............76
4-6-3-3-1- انواع غزل روایی از نظر وجود پیرنگ ...76
4-6-3-3-2- انواع غزل روایی از نظر نوع پیرنگ ...78
4-6-4- زاویه ی دید ........79
4-6-4-1 -زاویه ی دید درونی .......79
4-6-4-1-1- راوی – قهرمان ........80
4-6-4-1-2- راوی – ناظر ........80
4-6-4-2- زاویه ی دید بیرونی ...........80
4-6-4-4- زاویه ی دید در غزل روایی ......80
4-6-5- عمل داستانی ......81
4-6-6 حادثه ...82
4-6-6-1- حادثه ی استقلال یافته ...82
4-6-6-2 -حوادث اصلی و فرعی ......82
4-6-6-3- حادثه در غزل روایی ........83
4-6-7-گفتگو..........83
4-6-7 -1-گفتگو در غزل روایی ........84
4-6-8- مضمون یا درون مایه......84
4-6-8-1- انواع درون مایه ........84
4-6-8-2- درون مایه در غزل روایی .......85
4-6-9- کشمکش.......85
4-6-9-1- انواع کشمکش.........86
4-6-9-1-1- کشمکش جسمانی.........86
4-6-9-1-2- کشمکش ذهنی ......86
4-6-9-1-3- کشمکش اخلاقی........86
4-6-9-2- کشمکش در غزل روایی .......86
4-6-10- اوج........86
4-6-10-1- اوج در غزل روایی .........87
4-6-11- گره گشایی و نتیجه گیری ....87
4-6-11-1- گره گشایی و نتیجه گیری در غزل روایی ...87
فصل پنجم ..89
5-1-درآمدی بر شعر و شعرای مورد بحث......90
5-2- غزل¬های روایی......91
5-2-1- بررسی داستان های روایی و عناصر آن ..92
5-3- غزل¬های غیر روایی عبارتند از..........98
5-3-1- غزل¬های ارجاعی.........98
5-3-1-1- رخدادهای تاریخی – مذهبی .....99
5-3-1-2-رخدادهای شخصی ......114
5-3-1-3- رخداد مذهبی اساطیری........124
5-3-2-غزل هایی که دارای تلمیح هستند....132
5-3-3-غزل های دارای مقدمه برای گفتگو ...146
نتیجه گیری........148
فهرست منابع و مآخذ......150