لیزر و لیزر درمانی (کاربرد های آن در پزشکی)

دسته بندي : علوم پایه » فیزیک


کلمه ليزر (LASER) از حروف اول کلمات Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation گرفته شده است

تاریخچه و معرفی :

ليزر مخفف عبارت: Light Amplification by Stimulated Emission of Radiationمی‌‌باشد. و به معنای تقويت نور توسط تشعشع تحريک شده است. اولين ليزر جهان توسط « تئودور مايمن » اختراع گرديد كه در آن از ياقوت استفاده شده بود. در سال ۱۹۶۲ پروفسور علی جوان, اولين ليزر گازی را به جهانيان معرفی نمود و بعدها نوع سوم و چهارم ليزرها که ليزرهای مايع و نيمه رسانا بودند اختراع شدند. در سال ۱۹۶۷ فرانسويان توسط اشعه ي ليزرِ ايستگاههایِ زمينيشان, دو ماهواره ي خود را در فضا تعقيب کردند, بدين ترتيب ليزر بسيار کار بردی به نظر آمد. نوری که توسط ليزر در يک سو گسيل می‌‌گردد بسيار پر انرژي و درخشنده است و قدرت نفوذ بالايی نيز دارد به طوري که در الماس فرو می‌‌رود.

امروزه استفاده از ليزر در صنعت به عنوان جوش آورنده ي فلزات و چاقوی جراحی بدون درد در پزشکی بسيار متداول است.

ليزر آخرين و پيشرفته ترين منبع نوری ماست . به عبارت بهتر ليزر تشعشع توليد شده توسط تقويت کننده های نوری ميباشد که در طيف های مختلف از مادون قرمز تا فوق بنفش آن در پزشکی کاربرد دارد. نور ليزر مادون قرمز و فوق بنفش را با چشم نميتوان ديد. ليزر منبع نوری است که نور بينهايت خالص توليد ميکند . درنور خالص بجای طيفی از طول موجها ، فقط يک طول موج داريم . اگر منشوری را جلوی يک منبع نور معمولی نگه داريم شما ميتوانيد طيفی از رنگها (قرمز-نارنجی-زرد-سبز-آبی-نيلی-بنفش) را که از طرف ديگر منشور خارج ميشود مشاهده نماييد در حاليکه اگر اين منشور را در مقابل نور ليزر بگيريم همان رنگی که وارد منشور ميشود از طرف ديگرش خارج ميشود و ديگر طيفی از نور مشاهده نخواهد شد.

از مشخصات ديگر نور ليزر همدوسی آن است که در نور معمولی وجود ندارد .امواج نور معمولی درهم وبرهم است ولی امواج نور ليزربا هم بالا و پايين ميروند . به اين خاصيت نور ليزر همدوسی يا کوهرنسی ميگويند.

تفاوت پرتو لیزر با نور معمولی

پرتو لیزر دارای چهار خاصیت مهم است که عبارتند از:

شدت زیاد ، مستقیم بودن ، تکفامی ‌و همدوسی.

لیزرها در اشکال گوناگون وجود دارند. ممکن است تصور شود که پرتو لیزر همانند اشعه ایکس ، گاما ، ماورا بنفش و مادون قرمز جایگاهی معین در طیف الکترومغناطیسی را داراست، حال آنکه این پرتو می‌تواند هر کدام از فرکانسهای محدوده طیف نامبرده را در برگیرد، با این تفاوت که دارای مشخصاتی از قبیل تکفامی، همدوسی و شدت زیاد است.

اینکه چگونه می‌توان پرتو لیزری با فرکانسهای دلخواه را تولید نمود، کار دشواری است که عملا با آن روبرو هستیم. مشکل دیرپا در تابش لیزری، فقدان پوشش گسترده طول موجی در آن است. به دلیل اینکه لیزرها به‌خودی ‌خود فاقد قابلیت تنظیم طول موج هستند، پوشش کل طیف نورانی نیاز به ابزارهای متعدد و جداگانه دارد.

تکفامی چیست؟

مشخصه بارز نور لیزر و خاصیتی که بیشترین ارتباط را با کاربردهای شیمیایی دارد، تکفامی اساسی آن است. این خاصیت از این حقیقت منشأ می‌گیرند که تمام فوتونها در اثر گذار بین دو تراز انرژی اتمی یا مولکولی مشابه ، نشر می‌شوند و بنابراین تقریبا فرکانسهای دقیقا یکسانی دارند. تعداد کمی از فرکانسها با فواصل اندک از یکدیگر ، ممکن است در عمل لیزر حضور داشته باشند، بطورری که برای رسیدن به تکفامی بهینه باید وسیله اضافی دیگری را برای گزینش فرکانس لیزر تعبیه کرد. معمولا برای این کار از یک نسخه استفاده می‌شود که عنصری اپتیکی است که درون حفره لیزر قرار می‌گیرد و به گونه‌ای تنظیم می‌شود، که تنها یک طول موج معین بتواند بین دو آینه انتهایی ، بطور نامتناهی به جلو و عقب حرکت کند.

فهرست مطالب



:تاریخچه .........................................................................................................................................1

: تفاوت پرتو لیزر با نور معمولی........................................................................................................3

: تقسیم بندی لیزر ها.........................................................................................................................5

:معرفی چند نوع لیزر ............................................................................... ............ ...........................5

:لیزر اتمی - یونی................................................................................................. ...........................5

: لیزر هلیوم-نئون.................................................................................................. ...........................6

: لیزر آرگون................................................................................................ ...................................8

لیزر بخار مس..................................................................................................... ...........................10

کاربرد های لیزر ............................................................................. ............ .................................12

لیزر پزشکی و کاربرد های آن ......................................................................... .............................13

اصول درمان لیزر های کم توان................................................................... ............ ......................14

سوالات رایج در مورد لیزر درمانی................................................................... ............ ................18

لیزر درمانی.................................................................. ............ ............ ............ ..........................20

انواع جراحی های اصلاحی لیزیک.................................................................................................21

Lasic-rrk................................................................. ............ ............ ............ ..........................22

prk.................................................................... ............ ............ ............ ............ ......................25

آینده نگری و حفاظت ............................................ ............ ............ ............................................26

موارد عمل لیزیک.......................................... ............ ............ ............ ........................................27

موارد منع لیزیک.................................................... ............ ............ ............ ................................28

اشکالات عمل لیزیک.................................................. ............ ............ .......................................32

عارضه خشکی چشم بعد از عمل.......................................................... ............ ............................39