اقتصاد سياسي قدرت نمادين بورديو
دسته بندي :
علوم انسانی »
اقتصاد
عنوان مقاله: اقتصاد سياسي قدرت نمادين بورديو
قالب فایل: WORD
اين مقاله خصوصيات اصلي جامعه‌شناسي فرهنگ پيير بورديو را به لحاظ سهم بالقوه انها در جامعه‌شناسي دين بررسي مي‌كند. بورديو خود توجه اندكي به مطالعه مذهب معطوف داشته است.اما خصوصيات عمده رويكرد او به مطالعه فرهنگ، ملهم از ماترياليسم كارل ماركس و به‌خصوص جامعه‌شناسي دين ماكس وبر است. فهرست مطالب این مقاله به شرح زیر است:
فراگذشتن از آرمان گرايي و مادي گرايي
ماركس
وبر
منافع نمادين
سرمايه فرهنگي
قدرت نمادين
كار نمادين
درآمدی بر مفهموم سیاست
تحلیلی بر دین سیاسی
نظر من در باره دین سیاسی
تفاوت مدرنيته - مدرنيسم - مدرنيزاسيون در چيست؟
تجددگرايي (مدرنيسم)
پست مدرنيسم (پس از مدرنيته)
انتقاد از پست مدرنيسم
منابع
* بخشی از ابتدای مقاله:
بورديو جامعه‌شناسي قدرت نمادين را مطرح مي‌كند، و در آن به موضوع مهم رابطه بين فرهنگ، قشربندي (اجتماعي) و قدرت مي‌پردازد. او معتقد است كه مبارزه براي شناسايي اجتماعي، بعدي اساسي از كل حيات اجتماعي است. در اين مبارزه، منابع، فرايند‌ها و نهاد‌هاي فرهنگي، افراد و گروه‌ها را در سلسله مراتب رقابتي و دائمي سلطه نگه مي‌دارند. او اين ادعاي جسورانه را مطرح مي‌كند كه همه رسوم و نماد‌هاي فرهنگي از سلايق هنري، سبك لباس و عادات غذاخوردن گرفته تا دين، علم و فلسفه ـــ در واقع تا خود زبان ـــ دربرگيرنده منافع هستند و كاركرد آنها افزايش تمايزات اجتماعي است. بورديو به اين‌كه چگونه اين مبارزات اجتماعي از طريق طبقه‌بندي نمادين تجزيه مي‌شوند، چگونه رسوم فرهنگي افراد و گروه‌ها را در مراتب سلسله مقامي و طبقاتي رقابتي قرار مي‌دهند، چگونه ميدان‌هاي نسبتاً مستقل تضاد، افراد و گروه‌ها را در مبارزه بر سر منابع ارزشمند به هم متصل مي‌كند، چگونه بازيگران مبارزه مي‌كنند و به دنبال راهبرد‌هايي براي دستيابي به منافع خود در درون اين ميدان‌ها هستند و چگونه در چنين كنشي، بازيگران ناآگاهانه نظام قشربندي اجتماعي را بازتوليد مي‌كنند، بر اين اساس فرهنگ عاري از محتواي سياسي نيست بلكه نمودي از آن است.
بورديو در رويكرد خود به فرهنگ، اقتصاد سياسي رسوم نمادين را مطرح مي‌كند كه شامل نظريه منافع نمادين، نظريه سرمايه فرهنگي و نظريه قدرت نمادين است. اين نظريه‌ها، مباحث نظري منظم و معين نيستند بلكه موضوعاتي توجيهي هستند كه با يكديگر تداخل مي‌كنند و در هم ادغام مي‌شوند. اين موضوعات متأثر از مكاتب متنوعي از جمله ماركسيسم، ساختارگرايي، پديدارشناسي هستند. اما هم‌چنان كه بروبيكر1 (1985) خاطرنشان مي‌سازد بورديو در آثار خود بيش از همه تحت تأثير ماكس وبر از مكتب جامعه‌شناختي كلاسيك است. بررسي تمام پيچيدگي اين نظريه‌ها يا پوشش دادن به گستره كامل نوآوري‌هاي مفهومي بورديو در اين مقاله كوتاه امكان‌پذير نيست.(2) با وجود اين، مي‌توان نشان داد كه چگونه بورديو از ماركس و جامعه‌شناسي دين وبر براي ايجاد و بسط جامعه‌شناسي رسوم فرهنگي كمك مي‌گيرد.
فراگذشتن از آرمان‌گرايي و مادي‌گرايي:
در كانون طرح فكري بورديو به مدتي بيش از سي سال، اين مسئله اساسي انديشه اجتماعي غرب از زمان ماركس قرار دارد، يعني بحث بين آرمان‌گرايي فرهنگي و مادي‌گرايي تاريخي، جامعه‌شناسي بورديو، با ارائه روايتي مادي‌گرايانه ولي نه تقليل‌گرايانه از حيات فرهنگي، نشان‌دهنده تلاشي جسورانه براي يافتن راهي از ميان دو قطب مخالف و قديمي يعني ماترياليسم - ايده‌آليسم است. انديشه او ابتدا از ماركس ولي سپس اساساً از وبر تأثير مي‌پذيرد....