اصول سفت کاری و نازک کاری ساختمان

دسته بندي : فنی و مهندسی » عمران
سفت کاری چیست؟

سفت کاری، در برخی تعاریف شامل کلیه عملیات بتن ریزی، کرسی چینی، بلوکاژ، اجرای تیر و ستون و دیوارچینی و در نهایت اجرای سقف کلیه ساختمان ها و در برخی دیگر از تعاریف عملیات دیوار و تیغه چینی می باشد.

تفاوت سفت کاری و نازک کاری چیست؟

احداث ساختمان کلاً شامل دو قسمت سفت کاری و نازک کاری می باشد.
سفت کاری شامل عملیات پی کنی، ریختن بتن فونداسیون، کرسی چینی، تیر و ستون، بادبند، دیوار برشی، دیوارچینی و سقف می باشد.
نازک کاری شامل کلیه عملیات اجرایی به جز سفت کاری بوده از قبیل: اندودکاری، عایق کاری، سنگ کاری، کاشی کاری، نقاشی، برقکاری، تاسیسات، نصب در و پنجره می باشد.
کلاً عملیات سفت کاری مربوط به احداث بنای اصلی ساختمان و عملیات نازک کاری مربوط به تزئینات ساختمان می باشد.

نازک کاری ساختمان‌

پوشش نهایی که بر روی ساختار زیرین ساختمان قرار می‌گیرد و روکشی که در داخل ساختمان برابر چشم بیننده قرار می‌گیرد، نازک کاری خوانده می‌شود. مصالح نازک کاری آخرین مصالحی هستند که کف‌ها، دیوارها و سقف‌ها را پوشش می‌دهد.

تفاوت سفت کاری و نازک کاری‌

احداث ساختمان کلاً شامل دو قسمت سفت کاری و نازک کاری است.

سفت کاریشامل عملیات پی کنی، ریختن بتن فونداسیون، کرسی چینی، تیر و ستون، بادبند، دیوار برشی، دیوارچینی و سقف است. عملیات سفت کاری مربوط به احداث بنای اصلی ساختمان و عملیات نازک کاری مربوط به تزئینات ساختمان می باشد.
‌نازک کاریشامل تمامی عملیات اجرایی به جز سفت کاری بوده و شامل اندودکاری، عایق کاری، سنگ کاری، کاشی کاری، نقاشی، برقکاری، تاسیسات، نصب در و پنجره است.‌
تشریح کامل نکات اجرایی نازک کاری ساختمان

لایه‌های مختلف دیوار اتاق‌ها ‌

دیوار سازی (آجر كاری با آجر سفالی و ملات ماسه سیمان)
شمشه گیری
گچ و خاك
سفید كار كشته كشی
سنگ قرنیز
دیوار چینی

دیواری که از آجر فشاری یا با سنگ مخلوط یا با مصالح دیکر با ملات سیمان یا ماسه آهک یا ملات باتارد چیده شده است. نمای دیوار را می‌توان از ابتدا با نما سازی خارجی پیوسته ساخته و به تدریج بالا برد به طوری که هر رگ آجر چینی قسمت جلوی کار آجر تراشیده گذارده و پشت آنرا از آجر فشاری یا مصالح دیگر می‌چینند.‌ ضخامت و مقاومت هر دیوار بستگی به نوع کاربری آن دارد. که در این ساختمان بیشتر دیوار چینی‌ها به وسیله آجر لفتون و آجر فشاری انجام گرفته است.

شمشه گیری

پس از دیوار چینی با توجه اینكه دیوارهای خالی را به صورت سفالی (آجر چینی با آجر سفالی بدون شمشه ملات) می‌چینند، دقت این نوع دیوار چینی از لحاظ شاقول بودن و تراز بودن زیاد است. به وسیله شمشه گیری دیوار را در سطح قرار می‌دهند.‌ بدین گونه است كه ابتدا با چشم بلندترین نقطه دیوار را معین می‌كنند (البته در سطح نما) و با گچ و ماله نقطه صافی را در آن محل ایجاد می‌نمایند و بعد این نقطه را با شاقول به پایین منتقل كرده و سطحی كوچكی نیز هم باد آن با گچ و خاك پایین دیوار ایجاد می‌نمایند آنگاه در گوشه دیگر دیوار نقطه را انتخاب كرده و باز با گچ وخاك نقطه صافی را در آن‌ ایجاد ‌‌می‌نمایند.

به این كار شمشه گیری می‌گویند و آنگاه بین این خطوط را با گچ و خاك پر كرده و بدین وسیله گچ و خاك كردن اطاق را تكمیل می‌نمایند. در مورد سیمان كاری هم همین كار را انجام می‌دهند ولی به جای گچ و خاك از ملات ماسه سیمان استفاده می‌نمایند.

گچ و خاك

خاك رس را الك كرده و با گچ مخلوط می‌‌نمایند. نسبت این مخلوط در اصطلاح بنائی به قدرت گچ و یا زودگیری آن بستگی دارد. هر قدر گچ زودگیرتر باشد به خاك بیشتری نیاز دارد و معمولاً نسبت تقریبی این مخلوط پنجاه درصد است.

‌علت مصرف خاك در گچ و خاك این است كه هم ملات ارزانتر تمام می‌شود و هم ملات دیرگیرتری بدست می‌دهد و پلاستیك تراز ملات گچ است.

سفید كاری با گچ

بعد از اتمام گچ و خاك و خشك شدن آن اقدام به سفید كاری می‌كنند‌. ‌‌

كشته كشی

به علت زود گیر بودن گچ نمی‌توان سطح آن را پرداخت و صاف نمود‌. بدین علت بعد از سفید كاری و قبل از آنكه ملات گچ خشك شود، روی آن را یك ورقه كشته به ضخامت چند دهم میلیمتر می‌كشند و با ماله خوب پرداخت می‌كنند تا سطحی كاملاً صاف و آماده نقاشی به دست آید.

كشته ملات گچی است كه دیگر سخت نمی‌شود‌ و آن را بدین طریق تهیه می‌نمایند كه ابتدا پودر گچ را از الك بسیار ریزی گذرانیده و آنگاه آن‌ را مانند تهیه ملات گچ معمولی توی آب می‌پاشند و به وسیله هم زدن ملات با دست مانع سخت شدن آن می‌شوند. عمل همزدن را‌ ۱۰ الی ۱۵ دقیقه ادامه داده تا گچ حداكثر ازدیاد حجم خود را بدست آورد.

این ملات كاملاً یكنواخت بوده و هرگز سخت نمیشود بلكه در اثر تبخیر سطحی خشك می‌شود. گچ ساختمانی به رنگ سفید بوده و روی آن را می‌توان نقاشی نمود. به وسیله گچ روی دیوار و سقف ساختمان گل و بته و نقش‌های زیبای دیگری می‌سازند كه به این هنر به طور كلی گچ بری می‌گویند.

سنگ قرنیز

با توجه به این كه گچ در مقابل رطوبت مقا‌وم نبو‌ده و به سرعت فاسد می‌شود، برای جلوگیری از رسیدن رطوبت به دیوار‌ گچ كاری شده در موقع شستن كف، دور اطاق‌ها را به ارتفاع ۱۰سانتیمتر یك سنگ پلاك كار می‌گذارند كه به آن اصطلاحاً قرنیز می‌گویند. برای قرنیز می‌توان از سنگ‌های مختلفی مانند سنگ تراورتن، باغ ابریشم و یا سنگ مرمر و غیره استفاده نمود.

‌كف سازی نهایی

‌نوسازی در آن قسمت از ساختمان اجرا می‌شود كه سطح مفید سالن‌ها و اتاق‌ها و سرویس‌ها و انبارها و غیره را تشكیل می‌دهد. با توجه به محل، استفاده از كف سازی انواع مختلفی دارد مخصوصاً برای‌ كف سازی واحدهای مسكونی، انواع مصالح لوكس و تزئینی‌ از قبیل انواع ‌موزاییك یا سنگ و ‌كاشی‌های لعابی و‌انواع پاركت و یا كفپوش‌های دیگر موجود است.

موزائیك

در ایران موزائیك به قطعه سیمان گفته می‌شود كه به ابعاد ۱۰×۱۰ و ۲۰×۲۰ و ۲۵× ۲۵و ۳۰×و ۴۰× ۴۰و ۵۰×۵۰ یافت می‌شود و كف اطاق‌ها را با آن فرش می‌كنند. این قطعه را معمولاً در دو لایه آستر و رویه می‌ریزند و بعد آن را با دستگاه‌های مخصوص پرس می‌كنند و بعد چند روزی آن را در هوای آزاد گذاشته و آبپاشی می‌‌‌نمایند تا در مجاورت رطوبت سیمان سخت گشته و قابل استفاده شود.

آستر موزائیك را كم سیمان‌تر و رویه آن را پر سیمان‌تر می‌گیرند. قست رویه گاهی ساده و گاهی نقش دار تهیه می‌شود. انتخاب نوع موزائیك و طریقه نصب آن بر حسب كف پوش روی آن متفاوت است. چنانچه فرش موزائیك آخرین لایه كف سازی باشد موزائیك را از نوع مرغوبتر می‌نماید.

قیر و گونی سرویس‌ها ‌