اخلاق اسلامی
دسته بندي :
علوم انسانی »
معارف اسلامی
عنوان مقاله: اخلاق اسلامی
قالب فایل: WORD
فهرست مطالب:
● مقدمه
● گوشه ای از امتیازات اخلاقی اسلام
1- ثبات ارزش ها
2- جهانی بودن
3- اعتدال
● نقش عبادات در تزکیۀ اخلاق
* بخشی از ابتدای مقاله:
مقدمه
اگر دين را مجموعة عقايد و دستورات عملي بدانيم كه بنا بر ادعاي آورنده و پيروان آن عقايد و دستورات، از سوي آفريدگار جهان مي‌باشد، و اخلاق را مجموعة آموزه‌هايي كه راه و رسم زندگي كردن به‌نحو شايسته و بايسته را ترسيم كرده، بايدها و نبايدهاي ارزشي حاكم بر رفتار آدمي را مي‌نماياند، بخوبي به رابطة تنگاتنگ دين و اخلاق پي خواهيم برد و اخلاق را پاره‌اي ناگسستني از دين به شمار خواهيم آورد.
نظام اخلاقي اسلام عقلاني وحياني است. بدين معنا كه هم خرد و انديشه انسان بدان دعوت مي‌كند و هم پيامبران الهي، كه از اين امر گاهي به فطري بودن دين تعبير مي‌شود. يعني تعاليم كلي دين اسلام از آن جمله احكام اخلاقي آن، با گرايشهاي فطري انسان هماهنگ و همنواست. حاصل آنكه اگر اسلام ما را به ترك تعلقات دنيوي و توجه به خدا و آخرت و ارزشهاي معنوي فرا مي‌خواند، عقلِ حسابگر نيز، كه همواره سود و زيان و مصالح و مضار انسان را در نظر مي‌گيرد و انسان را به انجام كارهايي كه بيشترين سود و كمترين زيان را براي او دارد، دعوت مي‌كند، آن فراخوانِ وحياني را تأييد مي‌كند. صريحاً مي‌توان گفت كه اسلام تنها از ما خواسته است كه عاقل باشيم و عاقلانه عمل كنيم. انسانِ عاقل هرگز آخرت را به دنيا نمي‌فروشد و جهان ابدي، لذايذ معنوي و لقاي خدا را با لذايذ ناچيز و بي‌مقدار دنيوي مبادله نمي‌كند. ازاين‌روست كه مي‌گوييم نظام اخلاقي ما عقلاني - وحياني است، و البته اين امر به‌هيچ‌وجه به‌معناي بي‌نيازي انسان از وحي براي رسيدن به كمال و كافي بودنِ عقل نيست، كه شرح آن مجالي ديگر را مي‌طلبد.
گوشه ای از امتیازات اخلاقی اسلام
1- ثبات ارزش ها
بشر، تاریخ مدون چند هزار ساله دارد؛ ولی آنچه که از انسان، به نام «انسانیت» یا «فرهنگ انسانی» باقی مانده است، تنها جزئی از آن را تشکیل می دهد، که همان مظاهر ثبات اخلاق در طول اعصار است و اگر جز این بود، انسانیت، تاریخی نداشت و وجه تمایز اساسی بین انسان و حیوان به نظر نمی رسید.
سهمی که اسلام در نمودهای تاریخی بقای انسانیت دارد، از نظر هیچ محققی پوشیده نیست. تمدن اسلامی در طول حیات خود با ملت های مختلفی برخورد داشته و فرهنگ های متفاوتی را لمس نموده و میراث اخلاقی گران مایه ای را برای جهانیان تدارک دیده که انوار آن، تاریخ علوم و معارف را درخشان ساخته است، تا جایی که اگر بگوییم فلسفۀ اخلاق اسلامی، چیزی جز ثبات اخلاق نیست، سخنی به گزاف نگفته ایم. قرآن کریم، ظلم و دروغ و کینه ورزی و ... را برای همیشه زشت و ممنوع اعلام کرده و خوبی و زیبایی صداقت و محبت و عدالت و ایمان و ... را ابدی دانسته است....