نگاهی به تاریخ و تمدن عصر پارتیان (اشکانیان)

دسته بندي : علوم انسانی » تاریخ و ادبیات
عنوان مقاله: نگاهی به تاریخ و تمدن عصر پارتیان (اشکانیان)
قالب فایل: WORD

فهرست مطالب:
1) تاریخ و فرهنگ اشکانیان
2) چگونگی تشکیل حکومت پارتیان
3) خواستگاه قوم پارتیان (اشکانیان)
4) اوضاع سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و نظامی پارتیان
5) دین پارتیان
6) انقراض حکومت پارتیان (اشکانیان)


* بخشی از ابتدای مقاله:

1) تاریخ و فرهنگ اشکانیان :
بررسی تاریخ پادشاهی پارتیان دارای دشواری خاصی است، زیرا منابعی که این تاریخ باید برآنها استوار باشد هم پراکنده است. و هم غیر ایرانی و بیگانه در شرایط کنونی ما از تاریخ پارتیان و اطلاعاتی که از منابع پارتی معتبر مایه می گیرد بسیار اندک است. تقریباً تمامی شرحهای موجود برگرفته از تواریخی است که به یونانی و لاتین نوشته شده و امپراطوری روم که حامی و مشوق بیشتر مورخان مربوط به این موضوع بوده است. در حدود سیصد سال با پادشاهی پارت در جنگ بوده است از رو لحن نوشته های مورخان طبیعتاً اغلب آمیخته با دشمنی است.
بعد از منابع یونانی و رومی منابع ارمنی در مرحله بعدی قرار دارد. زیرا وقایع نگاران و علمای ارمنی آن روزگار که معاصر رومیان و اشکانیان بوده اند، عامل نزاع آن دو دولت قوی پنجه بوده است. در تواریخ که در شرح وقایع کشور کوچک خود ارمنستان نوشته اند، بالطبع از تاریخ دولت اشکانی و وقایعی که بر آن کشور گذشته نیز یاد کرده اند.
بعد از منابع ارمنی، کتابها و تواریخ سریانی بویژه نویسندگانی مانند بردیصان که غالباً از کشیشان و روحانیون مسیحی بوده اند. و مصاصر اشکانیان بشمار می رفته اند. از منابع ممتاز در تاریخ آن دولت شمرده می شوند. پس از منابع سریانی آثاری که از سیاحان چینی به جا مانده، و در سیاحتنامه های خود اشاراتی به پارتیها و دولت اشکانی کرده اند قابل اهمیت است.
کتب دینی یهود که در آنها جسته و گریخته راجع به اشکانیان مطالبی آمد از منابع تاریخ اشکانی نیز بشمار می رود .
از دیگر منابع دورۀ اشکانی مسکوکات، کتیبه ها و آثار باستانی و معماری است. از منابع مکتوب در مرحلۀ آخر تواریخ عربی و اسلامی قرار دارد در این کتابها اطلاعات راجع پارتها بسیار قلیل و ناچیز و غالباً افسانه و خلاف واقع است، فردوسی می گوید که از آنها تنها نامی شنیده و تمام تواریخ آنان را در هجده بیت خلاصه می کند و دورۀ ایشان را دورۀ ملوک الطوایفی و آشفتگی می دانستند، که شماری از شاهان در نواحی گوناگون فرمانروایی داشته و ایرانیان در بدترین شرایط زندگی می کردند. حسن حمزه اصفهانی عملاً این دوره را عصر تاریک تاریخ ایران می خواند که «کسی اندیشه دانش یا اندوختن حکمت را نداشت» تا اینکه اردشیر قیام کرد .
نامه تنسر از این نظر فراتر رفته در دعایی کنیه جویانه در مورد اشکانیان دورۀ آنها را روزگاری می خواند که جهان پر از دیوان و جانوران درزی آدمیان بود. فرهنگ و آموزش وجود نداشت و چیزی مگر تباهی و ویرانی سر بر نیاورد. شهرها به بیابان بدل شد و کشاورزی تباه گردید. این کاستی و خواری در برابر تصویر روشنی از امپراطوری سازمان یافته و منسجم اردشیر گذاشته می شود. تردیدی نیست که به واسطۀ دشمنی ساسانیان با پارتیان در نوشتن تاریخ آنها اهمال ورزیده و حقایق آن را تحریف کردند ....