میراث فرهنگی در حقوق ایران و درحقوق بین المللی

دسته بندي : علوم انسانی » حقوق
میراث فرهنگی در حقوق ایران و درحقوق بین المللی

نوع فایل: word

قابل ویرایش 204 صفحه



مقدمه:

مبحث اول : میراث فرهنگی در قوانین بنیادی كشور:

1- میراث فرهنگی در قانون اساسی:

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با توجه به اهمیت میراث فرهنگی، اصل هشتاد و سوم را به این موضوع اختصاص داده است كه به لحاظ اهمیت قانون اساسی در سیستم حقوقی هر كشور، این قسمت از مطالب به بیان اصل مذكور مزین می‌گردد.

اصل هشتاد وسوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران چنین مقرر می‌دارد:

«بناها و اموال دولتی كه از نفایس ملی باشد، قابل انتقال به غیر نیست مگر با تصویب مجلس شورای اسلامی آن هم در صورتی كه از نفایس منحصر بفرد نباشد.»

در تشریح این اصل چند نكته قابل توجه می‌باشد:

الف- در ابتدای ماده قید «بناها و اموال دولتی» ذكر گردیده، كه بنظر می‌رسد قانونگذار توجه خویش را تنها به ابنیه و اموال دولتی معطوف داشته و اموال و ابنیه مالكین خصوصی بلاتكلیف مانده ،در حالی كه برای حفظ و صیانت از مواریث فرهنگی این به تنهایی كافی نمی‌باشد.

در واقع مقنن می‌توانست با حذف عبارت «دولتی» متن اصل مذكور را به صورت « بناها و اموالی كه از نفایس ملی باشد…» انشاء نماید.

ب- با دقت در مفاد این اصل چنین مستفاد می‌گردد كه تنها اموالی كه از «نفایس ملی» باشد،مورد حمایت قانونی واقع خواهد شد و سایر آثار فرهنگی- تاریخی،مشمول مقررات اصل مذكور نخواهند بود.

ج – از عبارت مذكور چنین بر می‌آید كه نفایس ملی منحصر به فرد دارای احكام و مقررات خاصی نسبت به سایر اموال فرهنگی- تاریخی می‌باشند وآنچه كه مطابق سایر مقررات مربوط مسلم بنظر می رسد، این است كه مرجع تشخیص و طبقه بندی اینگونه آثار به نفایس و سایر آثار، یا نفایس ملی و عادی،سازمان میراث فرهنگی كشور خواهد بود.

حال چنانچه به تشخیص مرجع مذكور این اموال دو ویژگی «نفیس» و «منحصربفرد» بودن را دارا بودند، نقل و انتقال آنها بموجب اصل مذكور مطلقاً ممنوع می باشد. در حالیكه اگر آثار مورد نظر جزء اموال نفیس عادی باشند و دولت قصد نقل وانتقال آنها را داشته باشد، این تصمیم باید مورد موافقت مجلس شورای اسلامی قرار گیرد. ضمن اینكه برابر نص ماده 26 قانون مدنی : «تملیك یا انتقال آن به اشخاص خصوصی نیز ممنوع می‌باشد»

د – نكتة دیگر این است كه طبق قوانین مالی از جمله « قانون نحوة خرید اراضی و ابنیه و تأسیسات برای حفظ آثار تاریخی و باستانی مصوب آذر ماه 1347» و « قانون محاسبات عمومی مصوب 1/6/66 مجلس شورای اسلامی» نقل و انتقال اموال و امكانات دولتی منوط به كسب مجوز از مجلس شورای اسلامی نمی باشد اما با شمول اصل 83 بی شك هر گونه اقدام در این مورد خاص، نیازمند به موافقت مجلس شورای اسلامی خواهد بود.

در مجموع ، اگر چه حساسیت قانون اساسی نسبت به میراث فرهنگی كشور قابل تقدیر است و نمی توان گامهای مثبتی را كه در این راستا برداشته شده، نادیده گرفت اما به نظرمی رسد كه اختصاص یك اصل، آنهم بصورت ناقص، شایسته سرزمین باستانی و كهن ایران نمی باشد.

حال به جهت مطالعه تطبیقی، قانون اساسی چند كشورباستانی مورد بررسی قرار گرفته كه در ذیل به آن پرداخته می‌شود.



فهرست مطالب:

مقدمه الف) طرح موضوع

ب) اهداف و فرضیات

ج) روش تحقیق

بخش اول: مفاهیم، مبانی و تاریخچه حقوق میراث فرهنگی

فصل اول: مفاهیم و مبانی

مبحث اول: مفاهیم

1ـ مفهوم فیلولوژیك (زبان شناسانه)

2ـ میراث فرهنگی به مفهوم عام

3ـ میراث فرهنگی به مفهوم خاص (میراث فرهنگی معنوی)

4ـ تعریف میراث فرهنگی در قوانین ایران

5ـ تعریف میراث فرهنگی در كنوانسیون‌های بین‌المللی

مبحث دوم: مبانی

1ـ مبانی ارزشی

2ـ مبانی قانونی

3ـ مبانی حفظ، پژوهش و معرفی میراث فرهنگی

فصل دوم: تاریخچه

مبحث اول: تاریخچه حمایت از میراث فرهنگی در حقوق بین‌المللی

1ـ پیشینه قراردادی

2ـ پیشینه سازمانی

مبحث دوم: تاریخچه حمایت از میراث فرهنگی در حقوق ایران

1ـ حمایت از میراث فرهنگی در ایران قبل از انقلاب اسلامی

2ـ حمایت از میراث فرهنگی در ایران پس از انقلاب اسلامی

بخش دوم: حمایت از میراث فرهنگی در حقوق ایران

فصل اول: میراث فرهنگی در قوانین و مقررات ایران

مبحث اول: میراث فرهنگی در قوانین بنیادی

1ـ میراث فرهنگی در قانون اساسی

2ـ میراث فرهنگی در قانون برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی

3ـ میراث فرهنگی در قوانین شهری

4ـ میراث فرهنگی در قوانین و مقررات مالی

مبحث دوم: ضوابط حفاظتی ناظر بر میراث فرهنگی

1ـ حفاری

2ـ ورود و صدور

3ـ خرید و فروش

فصل دوم: حمایت دولت از میراث فرهنگی

مبحث اول: سازمان‌های حامی

1ـ سازمان میراث فرهنگی و گردشگری

2ـ پژوهشگاه میراث فرهنگی

3ـ مركز آموزش عالی

4ـ انجمن‌های میراث فرهنگی

مبحث دوم: ثبت میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی

1ـ ثبت آثار غیر منقول

2ـ ثبت آثار منقول

مبحث سوم: پیوستن به معاهدات و سازمان‌های بین‌المللی

1ـ الحاق به معاهدات بین المللی

2ـ عضویت در سازمان‌های بین‌الملی

بخش سوم: حمایت از میراث فرهنگی در حقوق بین‌المللی

فصل اول: معاهدات بین‌المللی

مبحث اول: كنوانسیون حمایت از اموال فرهنگی در زمان مخاصمات مسلحانه (1954 یونسكو)

1ـ موضوع و دامنة شمول

2ـ روش‌های حمایت از اموال فرهنگی

3ـ قلمرو اجرایی كنوانسیون

4ـ تشكیل كمیته مشورتی ملی

مبحث دوم: كنوانسیون اتخاذ تدابیر لازم برای جلوگیری از ورود و صدور و انتقال مالكیت غیر قانونی اموال فرهنگی (1970)

1ـ موضوع و دامنة شمول

2ـ مقررات شكلی و اجرایی

3- تعهدات دول عضو كنوانسیون

مبحث سوم: كنوانسیون حمایت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان (1972)

1ـ موضوع و دامنة شمول

2ـ ابعاد حمایت از میراث فرهنگی

3ـ مقررات شكلی و اجرایی

فصل دوم: سازمان‌های بین‌المللی

مبحث اول: شورای بین‌المللی موزه‌ها ( ایكوم)

1ـ تعریف و اهداف

2ـ عضویت در ایكوم

3ـ اركان ایكوم

مبحث دوم: مركز بین‌المللی مطالعه، مرمت و حفاظت از اموال فرهنگی (ایكروم)

1ـ تعریف و اهداف

2ـ عضویت در ایكروم

3ـ اركان ایكروم

مبحث سوم: شورای بین‌المللی ابنیه و محوطه‌های فرهنگی (ایكوموس)

1ـ تعریف و اهداف

2ـ عضویت در ایكوموس

3ـ اركان ایكوموس

نتیجه‌گیری

كتابنامه