دانلود مقاله بررسی فراهنجاری های زبانی شعر شاملو

دسته بندي : علوم انسانی » تاریخ و ادبیات
دانلود مقاله بررسی فراهنجاری های زبانی شعر شاملو

نوع فایل: word

فرمت فایل: doc

قابل ویرایش

تعداد صفحات : 180 صفحه

قسمتی از متن :

مقدمه
فصل حاضر شامل پنج بخش است که در مجموع، چهار چوب نظری بررسیهای بعدی رابه دست میدهد. از آنجا که مبنای نظری بررسی حاضر نقش ادبي زبان است، بخش نخست به ارائه ی نقشهاي زبان از ديدگاه صورتگرايان می پردازد. در بخش بعد نقش ادبی زبان به صورتی دقیق تر مورد بررسی قرار می گیرد. بخش سوم و چهارم به بررسی نقش های زبان هنجار و فراهنجار اختصاص داده خواهد شد و سر انجام با توجه یه این که از دیدگاه ساختگرایان، هنر آفرینی در قلمرو ادبیات از طریق فرایند برجسته سازی توجیه می گردد، بخش پنجم به این فرایند و دو گونهٴ آن یعنی هنجار گریزی و قاعده افزایی می پردازد. در این بخش به فرایند قاعده افزایی کمتر پرداخته می شود، زیرا هدف اصلی این نوشته در کل، بررسی فرایند هنجار گریزی و طبقه بندی گونه های آن است.

1-1 نقشهای زبان
کمتر کتابی درزمینه ی زبانشناسی می توان یافت که بخشی از آن به توصیف نقش های زبان اختصاصی داده نشده باشد. درمیان تمامی این توصیف ها، بیش از همه باید به دید گاه مارتینه(Martinet, A 1960) هلیدی(Halliday, M.A. K. et al.1973. ) ویا کوبسن(Jakobson, R, 1960) توجه کرد.
در قرن بیستم که زبان شناسی وارد مرحله نوینی شد زبان شناسان نظراتی متفاوت درباره نقش های زبان ارائه دادند، همچنین روان شناسان و اهل منطق. بعضی نقش های زبان را چهار تا دانسته اند و بعضی بیشتر، حتی یعضی برای زبان پانزده نقش بر شمرده اند. چند عامل یا اشکال سبب اختلاف نظر دانشمندان در مورد نقش های زبان شده است. ما در این گفتار ضمن بررسی نظرات این سه زبان شناس معروف درباره نقش های زبان، به بررسی اشکالات تقسیم بندی آنان می پردازیم و نظر جدید خود راارائه می دهیم.( وحیدیان کامیار، تقی. 1383. صص 28-29.)
نقش های گوناگون که این زبانشناسان به دست داده اند، به نظر می رسد که کامل کننده یکدیگرند وچنین می نماید که طرح به دست داده شده از سوی یا کوبسن را بتوان نمونه ای منسجم تر دراین میان دانست.
یاکوبسن به هنگام طرح نقش های زبان(فالر، راجر و دیگران. 1369، ص 77) .
ابتدا نموداری کلی از روند ایجاد ارتباط به دست می دهد. به اعتقاد وی، گوینده پیامی را برای مخاطب می فرستد، پیام زمانی موثر خواهد بود که معنایی داشته باشد وطبعاً می باید از سوی گوینده رمز گذاری واز سوی مخاطب رمز گردانی شود. پیام از طریق مجرای فیزیکی انتقال می یابد. وی فرایند ارتباط کلامی را درنمودار (1) به دست می دهد. فالر، راجر و دیگران، 1369، ص 77.)

موضوع
پیام
مخاطب ........................................................گوینده
مجرای ارتباطی
رمز

نمودار (1)
یا کوبسن شش جزء تشکیل دهندهٴ فرایند ارتباط یعنی گوینده، مخاطب، مجرای ارتباطی، رمز پیام وموضوع را که حاصل معنی است، تعیین کنندﮤ نقشها ی ششگانه¬ي زبان می داند.

1-1-1 نقش های زبان از دیدگاه یاکوبسن
وی دراصل دیدگاه بولر را مبنای کار خود قرارمی دهد(Bühler, K, 1935. P. 25 ) وبه تکمیل آن می پردازد این نقشهای ششگانه عبارتند از:

1-1-1-1 نقش عاطفی(emotive)
به اعتقاد یاکوبسن دراین نقش از زبان جهت گیری پیام به سوی گوینده است. این نقش زبان تأثیری ازاحساس خاص گوینده را به وجود می آورد، خواه گوینده حقیقتاًًًًًً آن احساس را داشته باشد وخواه وانمود کند که چنین احساسی را دارد فالر، راجر و ديگران،1369، ص 78). یاکوبسن معتقد است که نقش صرفاً عاطفی زبان در حروف ندا تظاهر می یابد، مانند « ای وای » یا حتی اصواتی نظیر«نچ نچ »وجز آن. این نقش نخستین بار توسط مارنی مطرح شد(Lyons, J. 1977. P. 52.
). این همان نقشی است که مارتینه آن را با اندکی کسترش «حدیث نفس» می نامد(Martinet, A. Eléments de Linguistique Générale, Paris, 1977. p. 10. )
1-1-1-2 نقش ترغیبی(conative )
دراین نقش جهت گیری پیام به سوی مخاطب است. ساختهای ندایی یا امری را می توان بارز ترین نمونه های نقش ترغیبی زبان دانست. صدق یا کذب این گونه ساختها قابل سنجش نیست، مانند«این کتاب را بخوان »، «ای خدا» و جزآن. این نقش زبان، پیش از یاکوبسن با اندک تفاوتی از سوی بولر مطرح شده بود. آنچه مارتینه تحت عنوان حدیث نفس به دست می دهد، در اصل آمیزه ای از نقش عاطفی و برخی از ساختهای ندایی مطروحه درنقش ترغیبی است. ازنظر مارتینه صورتهایی نظیر«ای وای»و« یا خدا» هردو در چهار چوب نقش حدیث نفس زبان قرار می گیرند.( Martinet, A. 1977. PP. 9-10.)


فهرست منابع پژوهش

1- Abercrombie, D. Studies in phonetics and Linguistics, Oxford, 1971.

2- Austerlitz, R. "Parallelism". Poetics, Warsaw and the Hague, 1961.

3- Baudouin de Courtenay, G. The Language of Life: An Intriduction to the Science of Genetics, N.Y. 1966.

4- Brentano, F. Psychology vom Empirischen Standpunkt, Π. Leipzig, 1925.

5- Buhler, K. Sprach Theorie. Jena, 1935.

6- Cluysenaar, A. Introduction ti Literary Stylistics, London, Batsford, 1976.

7- Cohen, J. Structure du Language Poetique. Paris, Flammarion, 1987.

8- Crombie, W. Free Verse and Prose Style, London, 1987.

9- Crystal, D. Davy, D. Investigating English Style, London, Longman, 1969.

10- Culler, J. Structuralist Poetics. London, 1975.

11- Esau, H. "Literary Style and the Linguistic Approach". Journal of Literally Semantics. No. 3. pp. 57-65, 1974.

12- Fregue, G. "Über Sinn and Bedeutung". Zeitscherift für Philosophy und Philosophische Kritik. No. 100, 1992.

13- Halliday, M.A.K. et al. The Linguistic Sciences and Language Teaching. London, 1964.

14- Halliday, M.A.K. Explorations in the Functions of Language. London, Arnold, 1973.

15- Harvanek, B. "The Functional Differentation of Standard Language". In Garvin, P. (ed) Prague School Reader in Esthetics, Literally Structure and Style. Georgetown, Georgetown Univ. Press, pp. 3-16, 1932.

16- Jakobson, R. "Linguistics and Poetics". Scbeok, T.A. (ed). Style in Language. Camb. MIT. Press, 1960.

17- Jakobson, R. Main Trends in the Science of Language. London, 1973.

18- Leech, G.H. A Linguistic Guide to English Poetry. N.Y. Longman, 1969.

19- Lyons, J. Semantics. Cambridge, Camb. Univ. Press, 1977.

20- Martinet, A. Eléments de Linguistique Générale. Paris, 1977.

21- Marty, A. Untersuchungen Zur Grundlegung der Allgemeinen Grammatik und Sprach Philosophie, Halle, 1908.

22- Marty, A. " Über Subjectlose Sätze und Verhältins der Grammatik zur Logik und Psychologie". Gesammelte Schriften,Π Halle, 1918.

23- Masaryk, T.G. Versuch Einer Konkreten Logik. Wien, 1887.

24- Mukarovsky, J. "Standard Language and Poetic Language". In Garvin, P. (ed) , Prague School Reader in Esthetics, Literally Structure and Style. Georgetown Univ. Press, 1932.

25- Ohmann, R. "Generative Grammars and the Concept of Literally Style".Word, No. 20, 1964.

26- Saussure, F. de. Course de Linguistique Générale. Bally, G.E. Sechehaye; A-(ed) Paris, 1922.

27- Saussure, F. de. Course de Linguistique Générale. Engler, R. (critical ed) Wiesbaden, 1968.

28- Short, M.H. "“Prelude I” to a Literally Linguistic Stylistics". Style. No. 6. pp. 149-157, 1973.

29- Spiegelberg, H. The Phenomenological Movement, I. The Hague, 1965.

30- Thorne, J.P. "Generative Grammar and Stylistic Analysis". In Lyons, J. (ed) New Horizons in Linguistics. Harmonds-Worth. Penguin, pp. 185-197, 1970.

31- Widdowson, H.G. "On the Deviane of Literally Discourse". Style, No. 6, pp. 294-306, 1972.

32- Banfield,, A. Unspeakable Sentences: Narration and Representation in the Language of Fiction. London, Routledge & Kegan Paul. 1982.

33- Burton, D. Dialogue and Discourse: A Sociolinguistic Approach to Modern Drama Dialogue and NaturallyOccuring Conversation. London, Routledge & Kegan Paul, 1980.

34- Carter, R. "Language and Literature". In Collinge, N.E. (ed) An Encyclopedia of Language. Routledge, 1990.

35- Fish, S. "What Is Stylistic and Why Are They Saying Such Terrible Things About It?". In Is There a Text in This Class?, Cambridge, Harvard Univ. Press, 1980.

36- Levin, S. Linguistic Structure in Poetry. The Hague, Mouton, 1962.

37- Pratt, M.L. Toward a Speech Act Theory of Literary Discourse. Bloomington, Indiana Univ. Press. 1977.

38- Martinet, A. Elements of General Linguistics. London, 1962.

39- وحیدیان کامیار، تقی. زبان چگونه شعر می شود. مجموعه مقالات، مشهد، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، 1383.
40- صفوی، کوروش. از زبان شناسی به ادبیات. ج اول: نظم. تهران، پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی. 1383.
41- پورنامداریان، تقی. سفر در مه، تاملی در شعر احمد شاملو. تهران، انتشارات نگاه. 1381.
42- سلاجقه، پروین. امیر زاده ی کاشی ها، نقد شعر معاصر، احمد شاملو. تهران، انتشارات مروارید، 1384.
43- پرهیزکاری، سعید. سنگ بر دوش، تحلیلی بر آشنایی زدایی در شعر شاملو. مهر برنا، تهران، 1384.
44- باطنی، محمد رضا. توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی. تهران، امیر کبیر، 1356.
45- حق شناس، علی محمد. ((شعر، نظم، نثر: سه گونه ی ادبی)). دومین کنفرانس زبانشناسی نظری و کاربردی. تهران، 1371.
46- روبینز، آر. اچ. تاریخ مختصر زبانشناسی. ترجمه علی محمد حق شناس، تهران، نشر مرکز، 1370.
47- شفیعی کدکنی، محمد رضا. موسیقی شعر. تهران، آگاه، 1368.
48- فالر، راجر، و دیگران. زبانشناسی و نقد ادبی. ترجمه مریم خوزان. حسین پاینده. تهران، نشر نی، 1369.
49- قویمی، مهوش. ((زبانشناسی و کاربرد آن در ادبیات، پیدایش نقد ساختاری)) مجله زبانشناسی، س. 5. ش. 1. صص 77-90. 1367.
50- فلاح، حسین علی. پیوند موسیقی و شعر. تهران، نشر فضا، 1367.
51- نجفی، ابوالحسن. مبانی زبانشناسی. تهران، دانشگاه آزاد ایران، 1358.
52- احمدی، بابک. ساختار و تاویل متن. تهران، نشر مرکز، 1370.
53- باطنی، محمد رضا. پیرامون زبان و زبانشناسی. تهران. فرهنگ معاصر، 1371.
54- ثمره، ید الله. ((تحلیل سبکی یک شعر منسوب به حافظ)) مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه تهران. ص 22، ش 3-4.
55- حق شناس، علی محمد. مقالات ادبی زبان شناختی. تهران، نیلوفر، 1370.
56- ناتل خانلری، پرویز. وزن شعر فارسی. تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1345.
57- شمیسا، سیروس. فرهنگ عروضی. تهران، خانه ترجمه، 1354.
58- _____ آشنایی با عروض و قافیه. تهران، فردوس، 1366.
59- _____ عروض. دانشگاه پیام نور، 1368.
60- فرزاد، مسعود. مبنای ریاضی عروض. تهران، چاپخانه بانک ملی ایران. 1345.
61- _____ عروض مولوی. مجله خرد و کوشش. اردیبهشت 1349.
62- _____ عروض رودکی. مجله خرد و کوشش. آبان 1349.
63- _____ مجموعه اوزان فارسی. مجله خرد و کوشش. بهمن 1349.
64- _____ عروض حافظ. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. ش 1، فروردین 1350.
65- _____ مساله هشتصد ساله وزن رباعی. مجله خرد و کوشش. پاییز 1354.
66- نجفی، ابوالحسن. اختیارات شاعری. جنگ اصفهان. دفتر دهم. 1352.
67- _____ درباره طبقه بندی وزن های شعر فارسی. آشنایی با دانش، دانشگاه آزاد ایران. ش. 7. فروردین 1359.
68- وحیدیان کامیار، تقی. تکیه و وزن شعر فارسی. راهنمای کتاب. شش. 4و5و6. 1352.
69- _____ بررسی وزن شعر عامیانه فارسی. تهران. آگاه 1357.
70- _____بررسی اوزان نوحه ها. مجله دانشگاه انقلاب. ش. 32. 1362.
71- _____ عروض فارسی در یک مقاله. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. ش. 1. س. 16. 1362.
72- _____ وزن و قافیه شعر فارسی. مرکز نشر دانشگاهی. 1367.
73- حقوقی، محمد. شعر زمان ما. احمد شاملو. چ. دوم. تهران. نگاه، 1368.