دانلود مقاله مرگ از دیدگاه ادبیات

دسته بندي : علوم انسانی » تاریخ و ادبیات
دانلود مقاله مرگ از دیدگاه ادبیات

نوع فایل: word

فرمت فایل: doc

قابل ویرایش

تعداد صفحات : 172 صفحه

قسمتی از متن :

يكي از مسائلي كه ذهن آدمي را در طول تاريخ به خود مشغول داشته، مرگ بوده است. مسأله ي مرگ بيشتر به عنوان يك «دغدغه» و «نگراني خاطر» و گاه به شكل «معما»يي لاينحل آدمي را به فكر واداشته است. عكس العمل آدمي در برابر مرگ هم متفاوت و متناسب با بافتهاي فرهنگي جوامع، مذاهب و مكاتب و نيز تصور انسان از دنيا و خدا بوده است .
در پرداختن به مسأله ي مرگ بايد به مسائل ديگري؛ چون حيات روح و جسم، دنياي ماوراي حس و مسائلي ازاين قبيل پرداخت. البته برداشت جوامع ومذاهب مختلف، از اين مسائل متفاوت و گاه مخالف با يكديگرمي باشد و ما به فراخور حوصله ي اين مقدمه، برخي از آنها را مطرح مي كنيم:
«علم مطالعه ي مرگ موضوعاتي گوناگون، مثل انسان شناسي فرهنگي،
تصور روح،آيين خاكسپاري و اعمال تمدنهاي اوليه و موقعيت گورستانها در
قرون وسطي و... را مورد تفحص قرار مي دهد »(دايره المعارف بريتانيكا). مرگ از نظر زيستي و درمانگاهي«توقف برگشت ناپذير گردش خون» مي باشد (همان). اين حالت معياري عملي و مستقل براي از دست دادن برگشت نا پذيركاركرد ارگانيسم به عنوان يك كل را فراهم مي آورد.
از نظر لغوي بيشتر فرهنگ لغت ها«مرگ» را به عنوان «انقراض ياتوقف زندگي » يا به عنوان «پايان يافتن بودن» معنا مي كند(همان). مشكلاتي كه در تعريف مرگ وجود دارد ناشي از موانعي است كه در تعريف زندگي با آن روبرو هستيم.
در تعريفي ديگر از مرگ آمده است كه «مرگ صفتي وجودي است كه بر ضد حيات و زندگي خلق شده است» (جرجاني).
مرگ از نظر مذاهب و مكاتب گوناگون
در «اسلام» مرگ واقعيت دارد و حتمي مي باشد1 و ازآن به «اجل ٌمسمي»تعبير شده است؛ اما در اسلام، مرگ نه تنها پايان نيست بلكه شروعي تازه است؛ شروع تازه و تجربه اي تازه از يك زندگي جديد در دنيايي كه قابل مقايسه با دنياي فاني نيست. اسلام، مثل اديان الهي ديگر به وجود جهان ماورا ي مادي اعتقاد دارد. قرآن دنياي ماده را سراي فاني و دنياي ماوراي ماده را سراي باقي
مي نامد:«ان الدار الآخره لَهِيُ الحُيُوان» (عنكبوت/64).
در قرآن، جهان باقي و مقام ومرتبه آدمها در آن توصيف شده است و اين سخنان نشان
مي دهد كه آن جا «زندگي» هست. يك زندگي روحاني وتمام ناشدني و ابدي. در احاديث مختلف از پيامبر اكرم و ائمه، «انديشيدن به مرگ و غفلت نكردن از آن» مورد تأكيد واقع شده است. پيامبر در حديثي مي فرمايد :«الناسْ نيامّ فاذا ماتوا انْتَبِهوا» (فروزانفر،81:1347 ).
در نظر ايشان زندگي اين دنيا چونان يك خواب است و زندگي اخروي بيداري و هوشياري كامل مي باشد. در تواريخ آمده است كه پيامبر بعد از جنگ اُحد به سراغ كشته هاي دشمن رفته و با آنها حرف مي زند ودر باره ي تحقق وعده الهي از آنها سؤال مي كند؛ عده اي از پيامبر (ص)مي پرسند كه مگر آنها مي شنوند؟ پيامبر در جواب مي فرمايد:«آنها اكنون از شما شنوا ترند». مي بينيم كه از نظر اسلام كسي كه مي ميرد زندگي اش با اين مردن به پايان نر سيده است، بلكه اين فقط جسم است كه ضربات مرگ را پذيرفته اما روح فارغ از تن، به زندگي ادامه مي دهد. گاه مرگ وسيله ي آزمايش صدق ادعاي مؤمن و كافر قرار مي گيرد: «فَتَمنّوا الموتَ إن كُنتم صادقين» 2(بقره/94 ).

فهرست منابع ومآخذ
1- آشوري ،داريوش؛ «سپهري در سلوك»، باغ تنهايي؛ به كوشش حميد سياهپوش، چاپ سوم، تهران: انتشارات پرنگار پارس، 1374.
2- ـــــــــــــــــ ؛ «سهراب سپهري، صياد لحظه ها»، معرفي و شناخت سهراب سپهري؛ به كوشش شهناز مرادي كوچي، چاپ اول، تهران: نشر قطره، 1380.
3- آشوري، داريوش؛ امامي،كريم؛ معصومي همداني، حسين؛ پيامي درراه، چاپ چهارم، تهران: 1371.
4- احمدي ،بابك؛ معماي مدرنيته؛ تهران: نشر مركز، 1377.
5- اسماعيلي، امير؛ صدارت، ابوالقاسم؛ جاودانه فروغ فرخزاد؛ تهران: انتشارات مرجان، 1378.
6- اونامونو،ميگل. و؛ درد جاودانگي؛ترجمه ي بهاالدين خرمشاهي، چاپ سوم، تهران: انتشارات ناهيد، 1379.
7- ايزدپناه، مهرداد؛آشنايي با اديان چين وژاپن؛ چاپ اول، انتشارات محور،1381.
8- براهني، رضا؛ «در سوگ فروغ»، جاودانه ماندن ودر اوج زيستن؛ به كوشش بهروز جلالي، چاپ اول، انتشارات مرواريد، 1372.
9- ـــــــــــــــــ ؛ قصه نويسي؛ تهران: اشرفي،1348 .
10- برگسون، هانري؛ دو سرچشمه ي اخلاق ودين؛ ترجمه ي حسن حبيبي، چاپ اول، شركت سهامي، 1358.
11- ترابي، ضياءالدين؛ فروغي ديگر؛ چاپ دوم، نشر دنياي نو، زمستان 1376 .
12- التهانوي، محمد علي بن علي؛ كشاف اصطلاحات الفنون؛ تصحيح محمد وجيه وعبدالحق وغلام قادر،1ج، تهران: كتابخانه ي خيام وشركا، 1967م.
13- الثعالبي، : يتيمه الدهر
14- جلالي، بهروز؛ جاودانه ماندن ودر اوج زيستن؛ چاپ اول، انتشارات مرواريد، 1372.
15- ـــــــــــــــــــ :برغروبي ابدي ، چاپ اول ،انتشارات مرواريد، 1376.
16- جرجاني، محمد: التعريفات
17- حافظ، خواجه شمس الدين محمد؛ ديوان اشعار؛ به تصحيح محمد قزويني و قاسم غني، انتشارات خورشيد،1377 .
18- حقوقي، محمد؛ شعر زمان ما؛ چاپ اول،1361 .
19- ــــــــــــــــــــ ؛ شعر سپهري ازآغاز تا امروز؛ تهران: انتشارات آگاه، 1371.
20- خيام، حكيم ابوالعمر؛ رباعيات
21- دستغيب، عبدالعلي؛ فلسفه هاي اگزيستانسياليسم؛ چاپ اول، انتشارات بامداد،1354 .
22- دايره المعارف فارسي؛ به سرپرستي غلامحسين مصاحب، انتشارات فرانكلين
23- دهخدا، علي اكبر؛ لغت نامه؛ زير نظر محمد معين و سيد جعفر شهيدي .
24- راستگو، محمد؛ انديشه ي عارفانه در شعر سهراب سپهري؛ نشريه ي فردا: 1377.
25- رحيمي، مصطفي؛ يأس فلسفي؛ تهران: انتشارات توس، 1345.
26- زرين كوب، حميد؛ « درون مايه هاي شعر فروغ» ، جاودانه ماندن ودر اوج زيستن؛ به كوشش بهروز جلالي، چاپ اول، انتشارات مرواريد، 1372 .
27- زرين كوب، عبدالحسين؛ سرني؛ چاپ ششم، تهران: انتشارات علمي، 1374 .
28- ــــــــــــــــــــــــــــــــ ؛ با كاروان انديشه؛ چاپ دوم، تهران: انتشارات امير كبير، 1369 .
29- سپهري، پريدخت؛ هنوز در سفرم: شعرها و ياداشتهاي منتشر نشده از سهراب سپهري؛ چاپ دوم، تهران: نشر و پژوهش فرزان روز، 1380.
30- سپهري، سهراب؛ اتاق آبي؛ چاپ سوم، تهران: نشر سروش(انتشارات صدا و سيما)، 1376.
31- ــــــــــــــــــــــــــــــــ ؛هشت كتاب؛چاپ اول، تهران: كتابخانه ي طهوري، 2535 .
32- سركوهي، فرج؛ نقشي از روزگار؛ چاپ اول، نشر شيوا، 1369.
33- سهروردي، شهاب الدين؛ سه رساله از شيخ اشراق: (الالواح العماديه، كلمه التصوف ، اللمحات)؛ به تصحيح نجف قلي حبيبي، تهران: انجمن فلسفه ي ايران، 1397 ه. ق.
34- ـــــــــــــــــــــــــــ ؛ مجموعه ي مصنفات شيخ اشراق؛ به تصحيح ومقدمه ي سيد حسين نصر و هانري كربن،3ج، انجمن فلسفه ي ايران .
35- سايه روشن شعر نو پارسي؛ انتشارات فرهنگ، ارديبهشت 1348 .
36- شايگان، داريوش؛ اديان ومكاتب فلسفي هند؛ 1ج، 1356 .
37- شفيعي كدكني، محمد رضا؛ ادوار شعر فارسي؛ انتشارات توس، 1359.
38- شميسا، سيروس؛ نگاهي به سپهري؛ چاپ هفتم، انتشارت مرواريد، 1376 .
39- ـــــــــــــــــــــ ؛ نگاهي به فروغ؛چاپ سوم، انتشارات مرواريد، 1376 .
40- شواليه، ژان؛ گربران، آلن؛ فرهنگ نمادها؛ ترجمه ي سودابه فضايلي، انتشارات جيحون،1380.
41- شومان، هانس ولگانف؛ آيين بودا (طرح تعليمات ومكتبهاي بودايي)؛ ترجمه ي ع. پاشايي، چاپ دوم، انتشارات فيروزه، 1375 .
42- شميل، آن ماري؛ شكوه شمس؛ ترجمه ي حسن لا هوتي، چاپ اول، انتشارات علمي فرهنگي، 1367.
43- شيخ الرئيس ابوعلي سينا؛ الاضحويه؛ به تصحيح حسين خديوجم، چاپ دوم، انتشارات اطلاعات،1364 .
44- صفاريان، ناصر؛ CDسرد سبز(زندگي و مرگ هنرمند بزرگ معاصر فروغ فرخزاد)؛ 1380.
45- صليبا، جميل؛ فرهنگ فلسفي؛ ترجمه ي منوچهر صانعي دره بيدي، چاپ اول، انتشارات حكمت، 1366 .
46- طاهر نوكنده، محسن؛ «شاعري كه از ابتداي خلقت مي آيد»، معرفي و شناخت سهراب سپهري؛ به كوشش شهناز مرادي كوچي، چاپ اول، تهران: نشر قطره، 1380.
47- طباطبايي، علامه محمدحسين؛ تفسير الميزان؛ترجمه ي سيد محمد باقر موسوس همداني، 3ج، قم: دفتر انتشارات اسلامي جامعه ي مدرسين حوزه ي قم، 1375 .
48- طبايي، عليرضا؛ «سهراب سپهري شاعري در قلمرو عرفان»؛ باغ تنهايي؛ به كوشش حميد سياهپوش، چاپ سوم، تهران: انتشارات پرنگار پارس، 1374 .
49- غزالي، امام محمد؛ كيمياي سعادت؛ به تصحيح احمد آرام، چاپ سوم، تهران: 1345 .
50- فروزانفر، بديع الزمان؛ احاديث مثنوي؛ انتشارات دانشگاه تهران: 1347
51- فرخزاد، فروغ؛ آغاز فصل سرد؛ چاپ نهم، انتشارت مرواريد، 1370.
52- ــــــــــــــــــ؛ اسير؛ چاپ دوم، انتشارات پيروز،1334 .
53- ــــــــــــــــــ ؛ تولدي ديگر؛ چاپ دوم، انتشارات به آفرين، 1377 .
54- ـــــــــــــــــــ ؛ ديوار؛ چاپخانه ي سپهر، چاپ پنجم، تهران: انتشارات امير كبير، 1350 .
55- ـــــــــــــــــــ ؛ عصيان؛ انتشارات امير كبير ،
56- فردوسي، حكيم ابولقاسم؛ شاهنامه؛ به كوشش پرويز اتابكي، چاپ دوم، تهران: انتشارات علمي وفرهنگي، 1378 .
57- فروم، اريك؛ دل آدمي وگرايشش به خير و شر؛ ترجمه ي گيتي خوشدل، چاپ اول، نشر نو، 1362.
58- فرويد، زيگموند؛ روانكاوي براي همه؛ترجمه ي هاشم رضي، انتشارات پيروز.
59- كاخي ،مرتضي؛ باغ بي برگي: يادنامه ي اخوان ثالث؛ چاپ دوم، تهران: 1378 .
60- كليا شتورنيا، ورا.ب؛ شعر نو در ايران؛ ترجمه ي همايونتاج طباطبايي، چاپ اول، تهران: انتشارات نگاه،1380 .
61- لنگرودي، شمس؛ تاريخ تحليلي شعر نو؛ چاپ دوم ، تهران: نشر مركز، اسفند 1378 .
62- لاندمان؛ انسان شناسي فلسفي؛ ترجمه ي صدر نبوي ، چاپ توس ، مشهد: 1352 .
63- م. آزاد تهراني، محمود؛ پريشادخت شعر؛ نشر ثالث،1376 .
64- مرقي كاشاني، افضل الدين محمد؛ مصنفات؛ به تصحيح مجتبي مينوي ويحيي مهدوي، چاپ دوم، نشر نوبهار، شهريور 1366 .
65- مسكوب، شاهرخ؛ «قصه ي سهراب و نوشدارو»، معرفي و شناخت سهراب سپهري؛ به كوشش شهناز مرادي كوچي، چاپ اول، تهران: نشر قطره، 1380 .
66- مولوي، جلال الدين محمد بلخي؛ مثنوي معنوي؛ به تصحيح نيكلسون، چاپ پنجم، تهران: نشر پيمان، 1381 .
67- ـــــــــــــــــــ ؛غزليات شمس؛ به كوشش توفيق سبحاني، چاپ اول، تهران: نشر قطره، 1381 .
68- نراقي، احسان؛ غربت غرب؛ تهران: انتشارات امير كبير،1369 .
69- نسفي، عزالدين بن محمد؛ انسان كامل؛ چاپ چهارم،كتابخانه طهوري،1377 .
70- نيچه، ويليهلم فردريش؛ منتخبي از اراده ي معطوف به قدرت؛ ترجمه ي محمد باقر هوشيار، انتشارات دانشگاه تهران: 1335 .
71- وزير نيا، سيما؛ ايراندوست، غزال؛ زير سپهر آبي سهراب (كند و كاوي در شعر و انديشه ي سهراب سپهري)؛ چاپ اول، تهران: نشر قطره، 1379 .
72- هال، جيمز؛ فرهنگ انگاره اي نمادها در هنر شرق و غرب؛ ترجمه ي رقيه بهزادي، چاپ اول، تهران: انتشارات فرهنگ معاصر،1380 .
73- هدايت، صادق؛ بوف كور؛ چاپخانه محمد حسن علمي، انتشارات جاويدان،2536( 1315).
74- ـــــــــــــــــــ ؛ زنده به گور؛ چاپ هفتم تهران: كتابهاي پرستو،1344 .
75- ــــــــــــــــــ ؛ سايه روشن؛ چاپ سوم، انتشارت پيروز،1334 .
76- ــــــــــــــــــ ؛ سه قطره خون؛ چاپ ششم، انتشارات امير كبير،1341 .
77- ــــــــــــــــــ ؛ وغ وغ ساهاب؛ چاپ دوم، انتشارات امير كبير،1334 .
78- هينلز، جان؛ شناخت اساطير ايران؛ ترجمه ي ژاله آموزگار و احمد تفضلي، چاپ ششم، تهران: نشر چشمه،1379 .
79- يونگ،كارل گوستاو؛ انسان وسمبولهايش؛ ترجمه ي محمود سلطانيه، چاپ اول، چاپ ديبا، 1377 .
79- ــــــــــــــــــــــــــــ ؛ روان شناسي ضمير ناخودآگاه؛ترجمه ي محمد علي اميري، چاپ اول، شركت سهامي، 1372.
منبع انگليسي

1- Britanica Encyclopedia