دانلود مقاله مرگ انديشي از ديدگاه فروغ فرخزاد و سهراب سپهري

دسته بندي : علوم انسانی » تاریخ و ادبیات
دانلود مقاله مرگ انديشي از ديدگاه فروغ فرخزاد و سهراب سپهري

نوع فایل: word

فرمت فایل: doc

قابل ویرایش

تعداد صفحات : 179 صفحه

قسمتی از متن :

يكي از مسائلي كه ذهن آدمي رادر طول تاريخ هميشه به خود مشغول داشته،مرگ است . مسأله ی مرگ بيشتر به عنوان يك «دغدغه »و «نگراني خاطر »و گاه به شكل «معما»يي لاينحل آدمي رابه فكرواداشته است.عكس العمل آدمي در برابرآن متفاوت و متناسب با بافتهاي فرهنگي جوامع، مذاهب و مكاتب و نيز تصور انسان از دنيا و خدابوده است .
در تحليل مسألهي مرگ بايدبه تحليل مواردديگري چون روح،جسم،دنياي ماوراءحس مسائلي ازاين قبيل پرداخت .كه البته برداشت جوامع ومذاهب مختلف،از اين مسائل متفاوت و گاه مخالف با يكديگرمي باشد.و مابه فراخوار حوصله ی اين مقدمه ،برخي از آنها را مطرح مي كنيم:
«علم مطالعه مرگthanatology موضوعاتي گوناگون،مثل انسان شناسي فرهنگي،
تصور روح،آيين خاكسپاري و اعمال تمدنهاي اوليه و موقعيت گورستانها در
قرون وسطي...را مورد تحفص قرار مي دهد »(دايره المعارف بريتانيكا).
مرگ از نظر زيستي ودرمانگاهي«توقف برگشت ناپذير گردش خون»مي باشد (همان). واين حالت معياري عملي و مستقل براي از دست دادن برگشت نا پذيركار كردارگانيسم به عنوان يك كل را فراهم مي آورد.
از نظرلغوي بيشتر فرهنگ لغت ها«مرگ»را به عنوان «انقراض ياتوقف زندگي »يا به عنوان «پايان يافتن بودن»معنا مي كند(همان). مشكلاتي كه در تعريف مرگ وجود دارد ناشي از موانعي است كه در تعريف زندگي با آن روبرو هستيم.
در تعريفي ديگر از مرگ آمده است كه «مرگ صفتي وجودي است كه بر ضد حيات و زندگي خلق شده است» (جرجاني).
مرگ از نظر مذاهب و مكاتب گوناگون
در « اسلام » مرگ واقعيت دارد و حتمي مي باشد1 و ازآن به «اجل ٌمسمي»تعبير شده است .
در اسلام ،مرگ نه تنها پايان نيست بلكه شروعي تازه مي باشد؛ شروع تازه و تجربه اي تازه از يك زندگي جديد در دنيايي كه قابل مقايسه با دنياي فاني نيست.اسلام،مثل اديان الهي ديگر به وجود جهان ماوراءمادي اعتقاد دارد. قرآن دنياي ماده را سراي فاني و دنياي ماوراءماده راسراي باقي
مي نامد:«ان الدار الآخره لهي الحُيُوان» (عنكبوت/64).
در قرآن ،جهان باقي و مقام ومرتبه آدمها در آن توصيف شده است و اين سخنان نشان
مي دهد كه آن جا «زندگي»هست .يك زندگي روحاني وتمام ناشدني و ابدي،در احاديث مختلف از پيامبر اكرم و ائمه، «تفكر به مرگ و غفلت نكردن از آن» مورد تأكيد واقع شده است. پيامبر در حديثي مي فرمايد :«الناسْ نيامّ فاذا ماتوا انتبهوا» (فروزانفر،81:1347 ).
در نظر ايشان زندگي اين دنيا چونان يك خواب است و زندگي اخروي بيداري و هوشياري كامل مي باشد. در تواريخ آمده است كه پيامبر بعد از جنگ اُحد به سراغ كشته هاي دشمن رفته و با آنها حرف مي زند ودر باره تحقق وعده الهي از آنها سؤال مي كند؛عده اي از پيامبر (ص)مي پرسند كه مگر آنها مي شنوند؟و پيامبر در جواب مي فرمايد:«آنها اكنون از شما شنوا ترند». مي بينيم كه از نظر اسلام كسي كه مي ميرد زندگي اش با اين مردن به پايان نر سيده است. بلكه اين فقط جسم است كه به ظاهر، ضربات مرگ را پذيرفته اما روح فارغ از تن ،به زندگي ادامه مي دهد . گاه مرگ وسيله ی آزمايش صدق ادعاي ايمان به آخرت قرار مي گيرد: «فتمنّوالموت ان كنتم صادقين» 2(بقره/94 ).
ائمه ي بزرگوار ما نيز ازمرگ،تصويري زيبا وخواستني در احاديث كشيده اند. مرگ در نظر اين بزرگواران در حكم پلي است كه مؤمن را به آسايش و قرب خداوندي مي رساندو كافر را به عذاب
مي رساند . امام صادق (ع)در حديثي مي فرمايد :مرگ براي مؤمن مثل بيرون آوردن لباس كهنه از تن وپو شيدن لباس تازه بر تن مي باشد. از طرفي در اسلام ،ما با «مرگ طلبي» و «اشتياق به مرگ »براي ورود به جهان ديگر و در حقيقت قرب و وصال خداوند روبرو هستيم. يكي از ده فروع دين جهاد در راه خداوند مي باشد كه علي (ع)آن را دري از درهاي بهشت مي داند كه خداوند فقط براي خواص خويش باز مي كند.3

فهرست منابع ومآخذ
1- آشوري ،داريوش :«سپهري در سلوك»، باغ تنهايي ،حميد سياهپوش ،چاپ سوم،انتشارات پرنگار پارس، 1374.
2- آشوري ،داريوش ؛ امامي ،كريم؛ معصومي همداني ،حسين: پيامي درراه ، چاپ چهارم ،تهران ،1371.
3- احمدي ،بابك : معماي مدرنيته ، نشر مركز ،تهران ،1377.
4- اسماعيلي ،امير ؛صدارت،ابوالقاسم: جاودانه فروغ فرخزاد، انتشارات مرجان،تهران،1378.
5- اونامونو،ميگل. و: درد جاودانگي ،ترجمه ي بهاالدين خرمشاهي ،چاپ سوم،انتشارات ناهيد، تهران 1379.
6- ايزدپناه ،مهرداد :آشنايي با اديان چين وژاپن ،چاپ اول ،انتشارات محور،1381.
7- براهني ،رضا:«در سوگ فروغ» ،جاودانه ماندن ودر اوج زيستن ،بهروز جلالي، چاپ اول، انتشارات مرواريد، 1372.
8- ـــــــــــــــــ : قصه نويسي ،اشرافي،تهران ،1348 .
9- برگسون ،هانري :دو سرچشمه ي اخلاق ودين ،ترجمه ي حسن حبيبي، چاپ اول ، شركت سهامي ، 1358.
10- ترابي ،ضياءالدين: فروغي ديگر، چاپ دوم، نشر دنياي نو، زمستان 1376 .
11- التهانوي،محمد علي بن علي : كشاف اصطلاحات الفنون ،تصحيح محمد وجيه وعبدالحق وغلام قادر ،1ج ،كلكته ،1862 م.
12- الثعالبي، : يتيمه الدهر
13- جلالي ،بهروز : جاودانه ماندن ودر اوج زيستن ، چاپ اول ،انتشارات مرواريد، 1372.
14- ـــــــــــــــــــ :برغروبي ابدي ، چاپ اول ،انتشارات مرواريد، 1376.
15- جرجاني ،محمد: التعريفات
16- حافظ ،خواجه شمس الدين محمد: ديوان اشعار،به تصحيح محمد قزويني وقاسم غني،انتشارات خورشيد،1377 .
17- حقوقي ، محمد: شعر زمان ما ، چاپ اول ،1361 .
18- ــــــــــــــــــــ : شعر سپهري ازآغاز تا امروز ، انتشارات آگاه ،
19- خيام ، حكيم ابوالعمر، رباعيات
20- دستغيب ،عبدالعلي: فلسفه هاي اگزيستانسياليسم ، چاپ اول ،انتشارات بامداد،1354 .
21- دايره المعارف فارسي، به سرپرستي غلامحسين مصاحب ، انتشارات فرانكلين
22- دهخدا ،علي اكبر : لغت نامه ، زير نظر محمد معين وسيد جعفر شهيدي .
23- رحيمي ،مصطفي : يأس فلسفي ، انتشارات توس ،تهران ،1345.
24- زرين كوب ،حميد: « درون مايه هاي شعر فروغ» ، جاودانه ماندن ودر اوج زيستن ،بهروز جلالي ، چاپ اول ، انتشارات مرواريد، 1372 .
25- زرين كوب ،عبدالحسين :سرني ، چاپ ششم ، انتشارات علمي ، تهران،1374 .
26- ــــــــــــــــــــــــــــــــ : با كاروان انديشه ، چاپ دوم ، انتشارات امير كبير ، تهران،1369 .
27- سهروردي،شهاب الدين : سه رساله از شيخ اشراق: (الالواح العماديه، كلمه التصوف ، اللمحات) ، به تصحيح نجف قلي حبيبي ، انجمن فلسفه ي ايران ،تهران 1397 ه. ق.
28- ـــــــــــــــــــــــــــ : مجموعه ي مصنفات شيخ اشراق ،به تصحيح ومقدمه ي سيد حسين نصر و هانري كربن ،3ج، انجمن فلسفه ي ايران .
29- سايه روشن شعر نو پارسي ، انتشارات فرهنگ ،ارديبهشت 1348 .
30- شايگان ،داريوش : اديان ومكاتب فلسفي هند ، 1ج ، 1356 .
31- شفيعي كدكني ، محمد رضا : ادوار شعر فارسي ، انتشارات توس ،1359 .
32- شميسا ،سيروس : نگاهي به سپهري ،چاپ هفتم ، انتشارت مرواريد، 1376 .
33- ـــــــــــــــــــــ : نگاهي به فروغ ،چاپ سوم ، انتشارات مرواريد، 1376 .
34- شواليه ،ژان ؛ گربران آلن : فرهنگ نمادها ،ترجمه ي سودابه فضايلي ، انتشارات جيحون ،1380.
35- شومان ،هانس ولگانف : آيين بودا ( طرح تعليمات ومكتبهاي بودايي ) ،ترجمه ي ع. پاشايي ، چاپ دوم ، انتشارات فيروزه ،1375 .
36- شميل ، آن ماري : شكوه شمس ، ترجمه ي حسن لا هوتي ، چاپ اول ، انتشارات علمي فرهنگي، 1367.
37- طبايي ،عليرضا : «سهراب سپهري شاعري در قلمرو وعرفان » ، باغ تنهايي ، حميد سياهپوش ، چاپ سوم، انتشارات پرنگار پارس ، 1374 .
38- غزالي ، امام محمد : كيمياي سعادت ، به تصحيح احمد آرام ، چاپ اول .
39- فروزانفر ، بديع الزمان : احاديث مثنوي ، انتشارات دانشگاه تهران ، 1347
40- فرخزاد ، فروغ : آغاز فصل سرد ، چاپ نهم، انتشارت مرواريد ، 1370.
41- ــــــــــــــــــ : اسير ،چاپ دوم ،انتشارات پيروز ،1334 .
42- ــــــــــــــــــ : تولدي ديگر ،
43- ـــــــــــــــــــ : ديوار ، چاپخانه ي سپهر ، چاپ پنجم، انتشارات امير كبير ، تهران 1350 .
44- ـــــــــــــــــــ : عصيان، انتشارات امير كبير ،
45- فروم ، اريك : دل آدمي وگرايشش به خيروشر ،ترجمه ي گيتي خوشدل ، چاپ اول، نشر نو ، 1362.
46- فرويد ، زيگموند: روانكاوي براي همه ،ترجمه ي هاشم رضي ، انتشارات پيروز.
47- كاخي ،مرتضي : باغ بي برگي : يادنامه ي اخوان ثالث ،چاپ دوم ، تهران 1378 .
48- كليا شتورنيا ، ورا.ب : شعر نو در ايران ،ترجمه ي همايونتاج طباطبايي ،چاپ اول، انتشارات نگاه، تهران ،1380 .
49- لنگرودي ، شمس :تاريخ تحليلي شعر نو ، چاپ دوم ، نشر مركز ، تهران ، اسفند 1378 .
50- لاندمان: انسان شناسي فلسفي ،ترجمه ي صدر نبوي ، چاپ توس ، مشهد ،1352 .
51- م. آزاد تهراني ، محمود: پرشيادخت شعر، نشر ثالث ،1376 .
52- مرقي كاشاني ،افضل الدين محمد : مصنفات ،به تصحيح مجتبي مينوي ويحيي مهدوي ،چاپ دوم، نشر نوبهار ، شهريور 1366 .
53- مولوي ،جلال الدين محمد بلخي : مثنوي معنوي ،به تصحيح نيكلسون ، چاپ پنجم، نشر پيمان ، تهران ،1381 .
54- نراقي ،احسان : غربت غرب ،انتشارات امير كبير ،تهران ،1369 .
55- نسفي ،عزالدين بن محمد : انسان كامل ، چاپ چهارم ،كتابخانه طهوري ،1377 .
56- نيچه ، ويليهلم فردريش : منتخبي از اراده ي معطوف به قدرت ،ترجمه ي محمد باقر هوشيار ،انتشارات دانشگاه تهران ،1335 .
57- هال ،جيمز: فرهنگ انگاره اي نمادها در هنر شرق و غرب، ترجمه ي رقيه بهزادي، چاپ اول، انتشارات فرهنگ معاصر، تهران، 1380
58- هدايت ،صادق : بوف كور ،چاپخانه محمد حسن علمي ،انتشارات جاويدان ،2536( 1315).
59- ـــــــــــــــــــ : زنده به گور ، چاپ هفتم ،كتابهاي پرستو، تهران ،1344 .
60- ــــــــــــــــــ : سايه روشن ، چاپ سوم ، انتشارت پيروز ،1334 .
61- ــــــــــــــــــ : سه قطره خون ، چاپ ششم ، انتشارات امير كبير ،1341 .
62- ــــــــــــــــــ : وغ وغ ساهاب ، چاپ دوم، انتشارات امير كبير ،1334 .
63- هينلز ،جان : شناخت اساطير ايران ،ترجمه ي ژاله آموزگار واحمد تفضلي ، چاپ ششم ، نشر چشمه ، تهران ،1379 .
64- يونگ ،كارل گوستاو: انسان وسمبل هايش ،ترجمه ي محمود سلطانيه ، چاپ اول، چاپ ديبا ، 1377 .
65- ــــــــــــــــــــــــــــ : روان شناسي ضمير ناخودآگاه ،ترجمه ي محمد علي اميري ، چاپ اول، شركت سهامي ، 1372.


منابع انگليسي

1- Britanica Encyclopedia